Konu: Uzaktan Çalışma Yönetmeliği
Tarih: 10.03.2021

  • GİRİŞ

4857 Sayılı İş Kanunu’nun (“Kanun”) 14. maddesi, uzaktan çalışanları ve bunların işverenlerine ilişkin düzenlemeleri içermektedir. Pandemi dönemiyle birlikte uzaktan çalışma usulünün yaygınlaşmasıyla, Kanun’un 14. maddesi yetersiz kalmaya başlamıştır. Bu kapsamda, ortaya çıkan ihtiyacı tamamlamak için Uzaktan Çalışma Yönetmeliği (“Yönetmelik”) 10.03.2021 tarihli, 31419 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak, yürürlüğe girmiştir.

  • YÖNETMELİK 
  • Yönetmelik’in amacı, uzaktan çalışmanın yapılamayacağı işleri, verilerin korunması ve paylaşılmasına ilişkin işletme kurallarının uygulanmasını ve uzaktan çalışmanın usul ve esaslarının belirlenmesi olduğu 1. maddede ifade edilmiştir.
  • Yönetmelik’in uygulama alanının ve kapsamının Kanun’un 14. maddesi olduğu açıkça vurgulanmıştır.
  • Yönetmelik’in 4. maddesinde; uzaktan çalışan ve uzaktan çalışma kavramları tanımlanmıştır. Buna göre;

Uzaktan çalışan; iş görme ediminin tamamını veya bir kısmını uzaktan çalışarak yerine getiren işçiyi, 

Uzaktan çalışma ise; işçinin, işveren tarafından oluşturulan iş organizasyonu kapsamında iş görme edimini evinde ya da teknolojik araçları ile işyeri dışında yerine getirmesi esasına dayalı ve yazılı olarak kurulan iş ilişkisini, ifade etmektedir.

  • Yönetmelik’in 2. bölümünde ise uzaktan çalışmanın usul ve esasları düzenlenmiştir. Bu kapsamda uzaktan çalışmaya ilişkin iş sözleşmesinin yazılı şekilde yapılması hüküm altına alınmıştır. Ayrıca, iş sözleşmesinde yazılması gereken hususlar; işin tanımı, yapılma şekli, işin süresi ve yeri, ücret ve ücretin ödenmesine ilişkin hususlar, işveren tarafından sağlanan iş araçları, ekipman ve bunların korunmasına ilişkin yükümlülükler, işverenin iletişim kurması ile genel ve özel çalışma şartlarına ilişkin hükümler yer alır.
  • Yönetmelik’in 6. maddesinde çalışma yeri, uzaktan çalışmanın yapılacağı mekân ile ilgili düzenlemeler iş yapılmaya başlamadan önce tamamlanır. Bu düzenlemelerden kaynaklanan maliyetlerin karşılanma usulü, uzaktan çalışan ile işveren tarafından birlikte belirlenir.
  • Uzaktan çalışanın mal ve hizmet üretimi için ihtiyacı olan malzeme, ekipman ve iş araçları, iş sözleşmesinde aksi kararlaştırılmamışsa, işveren tarafından temin edilecektir. Uzaktan çalışana temin edilen iş araçlarının kullanımı ve bakım-onarım koşulları açık ve anlaşılır şekilde çalışana bildirilir.
  • İş araçlarının işveren tarafından sağlanması halinde, bunların işçiye teslim edildiği tarihteki bedellerini belirten iş araçları listesi, işveren tarafından yazılı olarak işçiye teslim edilir. İşçiye teslim edilen belgenin işçi tarafından imzalı bir nüshası ise işveren tarafından işçi özlük dosyasında saklanır. İş araçlarının listesi, iş sözleşmesi içerisinde veya sözleşme tarihinde iş sözleşmesine ek olarak düzenlenirse ayrıca yazılı belge düzenlenmesi şartı aranmaz.
  • Uzaktan çalışmada işin yerine getirilmesinden kaynaklanan mal veya hizmet üretimiyle ilgili zorunlu giderlerin tespit edilmesi iş sözleşmesinde belirlenecektir.
  • Uzaktan çalışmanın yapılacağı süre iş sözleşmesinde belirtilir. Kanunlarda öngörülen çalışma saatlerine ilişkin sınırlamalara uymak koşulu ile çalışma saatlerinde değişiklik yapılabilir. Fazla çalışma, işverenin yazılı talebi üzerine, işçinin kabul etmesi şartı ile Kanun’da yer alan düzenlemelere uygun olarak yapılacaktır.
  • Yönetmelik’in 11. maddesinde verilerin korunmasına ilişkin, işveren, uzaktan çalışanı, işyerine ve yaptığı işe dair verilerin korunması ve paylaşımına ilişkin işletme kuralları ve ilgili mevzuat hakkında bilgilendirir ve bu verilerin korunmasına yönelik gerekli tedbirleri alır. İşveren, korunması gereken verinin tanım ve kapsamını sözleşmede belirler. Verilerin korunması amacıyla işveren tarafından belirlenen işletme kurallarına uzaktan çalışanın uymakla zorunludur.
  • Yönetmelik’in 12. maddesinde, iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin tedbirlerde, işveren, uzaktan çalışanın yaptığı işin niteliğini dikkate alarak iş sağlığı ve güvenliği önlemleri hususunda çalışanı bilgilendirmekle, gerekli eğitimi vermekle, sağlık gözetimini sağlamakla ve sağladığı ekipmanla ilgili gerekli iş güvenliği tedbirlerini almakla yükümlüdür.

 

Uzaktan Çalışmanın Yapılamayacağı İşler

 

  • Yönetmelik’in 13. maddesinde uzaktan çalışmanın yapılamayacağı işler belirtilmiştir. Buna göre, tehlike kimyasal madde ve radyoaktif maddelerle çalışma, bu maddelerin işlenmesi veya söz konusu maddelerin atıkları ile çalışma, biyolojik etkenlere maruz kalma riski bulunan çalışma işlemlerini içeren işlerde uzaktan çalışma yapılamaz.
  •  Kamu kurum ve kuruluşlarınca ilgili mevzuatına göre hizmet alımı suretiyle gördürülen işler ile millî güvenlik açısından stratejik önemi haiz birim, proje, tesis veya hizmetlerden hangilerinde uzaktan çalışma yapılamayacağı birim, proje, tesis veya hizmetten sorumlu olan veya hizmeti alan kamu kurum ve kuruluşunca belirlenir.

 

Uzaktan Çalışmaya Geçiş Süreci

 

  • İşveren ile uzaktan çalışan iş ilişkisi “uzaktan çalışma sözleşmesi” ile kurulabilir. Halihazırda işyerinde çalışan işçinin iş sözleşmesi, işçinin ve işverenin anlaşması halinde, uzaktan çalışma sözleşmesine dönüştürülebilir.
  • İşçi, uzaktan çalışmaya ilişkin talepte bulunmalıdır;

 -Talep yazılı olarak yapılır.

 -Talep işyerinde belirlenen usul doğrultusunda işverence değerlendirilir.

 -Talep değerlendirilirken, işin ve işçinin niteliği gereği uzaktan çalışmaya uygunluğu ile işverence belirlenecek diğer kıstaslar kullanılır.

Talebe ilişkin değerlendirme sonucunun otuz gün içinde işçiye talebin yapıldığı şekilde bildirilir. Talep kabul edildiği takdirde, Yönetmelik’te yer alan usulde sözleşme imzalanır.

Uzaktan çalışmaya geçen işçi, tekrar işyerinde çalışma talebinde bulunabilir. İşveren, söz konusu talebi öncelikli olarak değerlendirir.

  • Uzaktan çalışmanın mevzuatta belirtilen zorlayıcı nedenlerle işyerinin tamamında veya bir bölümünde uygulanacak olması halinde uzaktan çalışmaya geçiş için işçinin talebi veya onayı aranmaz.

 

İşbu Bilgi Notu, ele aldığı konuların genel bir bakışı olarak hazırlanmıştır. Burada sağlanan bilgiler yayınlandığı gün itibariyle doğrudur. Narter & Partners Hukuk Bürosu, bu yayının dayanarak alınan herhangi bir eylemden dolayı sorumlu tutulamaz.

 

Saygılarımızla,