Avrupa Komisyonu, iş dünyası üzerindeki idari yükü azaltmak ve Avrupa Birliği’nin rekabet gücünü artırmak amacıyla kapsamlı bir mevzuat sadeleştirme programı yürütmektedir. Bu girişimle, tüm şirketler için düzenleyici yüklerin en az %25, küçük ve orta ölçekli işletmeler için ise en az %35 oranında azaltılması hedeflenmektedir.
Komisyon, bu sürecin temel amacının mevcut kuralları daha işlevsel ve anlaşılır hale getirmek olduğunu, bunun bir “deregülasyon” girişimi olmadığını özellikle vurgulamaktadır. AB, sadeleştirme çalışmaları yürütürken sürdürülebilirlik ve karbon azaltımı konusundaki taahhütlerini korumakta; çevresel hedeflerden geri adım atılmayacağı açıkça belirtilmektedir.
Sadeleştirme adımları, özellikle “Omnibus” düzenlemeleri aracılığıyla hayata geçirilmektedir. Omnibus yaklaşımı, tek bir yasal düzenleme üzerinden birden fazla mevcut mevzuatta değişiklik yapılmasını mümkün kılmakta; bu sayede farklı düzenlemelerin daha uyumlu, bütüncül ve uygulanabilir hale gelmesi sağlanmaktadır.
Sürdürülebilirlik alanında ise Omnibus paketleri, raporlama yükümlülüklerinden izin süreçlerine kadar birçok alanda şirketlerin karşılaştığı bürokratik engelleri azaltmayı amaçlamakta; bu sayede işletmelerin iklim ve çevre hedeflerine uyum süreçlerini daha etkin yönetebilmesine katkı sunmayı amaçlamaktadır.
| Girişim | Durum | Detay | Beklenen Etkiler | |
| Omnibus I | Avrupa Komisyonu, 26 Şubat 2025 tarihinde Birinci Omnibus Paketi’ni yayımlamıştır. Bu önerilerin yürürlüğe girmesi için Avrupa Parlamentosu ve Konsey tarafından müzakere edilip kabul edilmesi gerekmektedir. | Birinci Omnibus Paketi kapsamında şu düzenlemelerde değişiklik önerilmektedir:
· Kurumsal Sürdürülebilirlik Raporlama Direktifi (CSRD) · Kurumsal Sürdürülebilirlik Özen Yükümlülüğü Direktifi (CSDDD / CS3D) · AB Taksonomisi · Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (CBAM) |
• Sürdürülebilirlik raporlama ve durum tespiti süreçlerinde şirketlerin karşılaştığı bürokratik yüklerin hafifletilmesi. • AB Taksonomisi’nin sadeleştirilmesi ile finansal piyasalar için daha net sınıflandırma kuralları. • CBAM süreçlerinde şirketlerin bildirim ve uyum yükümlülüklerinin yeniden düzenlenmesi. |
|
| “Stop-the-Clock” Direktifi | Birinci Omnibus Paketi’nin parçası olan “Stop-the-Clock” Direktifi, 16 Nisan 2025’te AB Resmi Gazetesi’nde yayımlanmıştır. Üye Devletlerin Direktifi 31 Aralık 2025’e kadar ulusal hukuklarına aktarmaları gerekmektedir. | Direktif kapsamında öngörülen erteleme düzenlemeleri şu şekildedir:
CSRD: · İkinci dalga şirketler, normalde 2025 finansal yılına ilişkin olarak 2026’da raporlama yapacakken, bu yükümlülük 2027 finansal yılına ilişkin olarak 2028’e ertelenmiştir. · Üçüncü dalga şirketler, normalde 2026 finansal yılına ilişkin olarak 2027’de raporlama yapacakken, bu yükümlülük 2028 finansal yılına ilişkin olarak 2029’a ertelenmiştir. · Birinci dalga şirketler, 2024 finansal yılına ilişkin olarak 2025’te raporlama yapmakla yükümlü olmaya devam etmekte olup, bu kapsamda ayrı bir “Hızlı Çözüm” (Quick Fix) düzenlemesi uygulanacaktır. CS3D: · Ulusal mevzuata aktarım süresi 2026 yerine 26 Temmuz 2027 olarak belirlenmiştir. · İlk dalga şirketlerin uyum yükümlülüklerinin başlangıcı ise 2027 yerine 26 Temmuz 2028’e ertelenmiştir.
|
· Şirketlerin raporlama ve durum tespiti yükümlülükleri ötelendiği için hazırlık süreçleri için ek süre sağlanmıştır.
· Raporlama altyapısı henüz hazır olmayan büyük ölçekli şirketler ve KOBİ’ler için uyum maliyetleri zamana yayılmıştır. · Uyum sürecinde özellikle ilk kez raporlama yapacak şirketler açısından operasyonel riskler azalmıştır. |
|
|
“Requirements” Önerisi |
Avrupa Komisyonu tarafından 26 Şubat 2025’te Omnibus I kapsamında yayımlanmıştır. Konsey, 23 Haziran 2025’te müzakere pozisyonunu kabul etmiştir. Avrupa Parlamentosu’nun Ekim 2025’te pozisyon alması beklenmektedir. Kasım 2025’te Konsey ve Parlamento arasında üçlü müzakerelerin (trilogues) başlaması öngörülmektedir. | • CSRD ve CS3D’nin kapsam ve yükümlülüklerinde köklü değişiklikler.
• Özellikle CSRD’de kapsama giren şirket sayısının yaklaşık %80 oranında azaltılması hedeflenmektedir. • JURI (Hukuk İşleri) Komitesi süreçten sorumludur; konuya ilişkin rapor taslağı yayımlanmış olup Ekim 2025’te Genel Kurul oylamasına sunulacaktır. |
• Daha dar kapsamlı raporlama yükümlülükleri ile AB’de faaliyet gösteren küçük ve orta ölçekli şirketlerin üzerindeki idari yüklerin hafiflemesi hedeflenmektedir.
• Büyük ölçekli şirketler için yükümlülükler devam edecek, ancak uygulama çerçevesi sadeleşecektir. • Finansal piyasalarda ve yatırımcı ilişkilerinde daha odaklı, net raporlama çerçevesi oluşturulması amaçlanmaktadır. |
|
| Taksonomi Kapsamında Revizyon Önerileri | • Avrupa Komisyonu, 26 Şubat 2025’te Birinci Omnibus Paketi kapsamında görüş çağrısı yayımlamış olup bu görüş çağrısı 26 Mart 2025’te kapanmıştır.
• Komisyon, 4 Temmuz 2025’te Yetki Devrine Dayanan Tasarruf’u (Delegated Act) kabul etmiştir. • Avrupa Parlamentosu ve Konsey’in, 7 Kasım 2025’e kadar (4 aylık süre, +2 ay uzatma imkanı) metne itiraz etme hakkı vardır. İtiraz olmaması durumunda metin AB Resmi Gazetesi’nde yayımlanarak yürürlüğe girecektir. • Değişikliklerin 1 Ocak 2026’dan itibaren uygulanması öngörülmektedir. |
Değişiklikler, üç farklı Yetki Devrine Dayanan Tasarruf’u (Delegated Act) kapsamaktadır:
• Taksonomi Açıklamalarına ilişkin • Taksonomi kapsamında iklime ilişkin • Taksonomi kapsamında çevreye ilişkin Amaç, raporlama yükümlülüklerini sadeleştirmek ve uygulamayı kolaylaştırmaktır. |
• Finansal önemlilik eşiği (materiality threshold) getirilmektedir. • Raporlanacak veri noktaları yaklaşık %70 oranında azaltılmaktadır. • Şirketler için raporlama süreçleri daha az karmaşık hale gelecek, idari yük önemli ölçüde hafifleyecektir. |
|
| CBAM Basitleştirme Önerisi |
|
• Teklif, mevcut CBAM düzenlemesini basitleştirmeyi amaçlamaktadır.
• Önerilen değişiklikler arasında 50 tonluk kütlesel yeni “de minimis” kütle eşiği yer almakta olup, bu eşik CBAM kapsamındaki ithalatçıların yaklaşık %90’ını muaf tutarken, emisyon kapsamının %99’unun düzenleme altında kalmasını sağlayacaktır. |
• Küçük ölçekli ithalatçılar üzerindeki idari ve finansal yük önemli ölçüde azalacaktır.
• Düzenleme kapsamında yer alan büyük ölçekli ithalatçılar için CBAM uygulaması devam edecek, kapsanan emisyonların neredeyse tamamı korunacaktır. |
|
| CBAM Kapsamının Genişletilmesi – Kamu İstişaresi | • Avrupa Komisyonu, 2 Temmuz 2025’te CBAM’ın kapsamını genişletmeye yönelik bir kamu istişaresi ve görüş çağrısı başlatmıştır.
• İstişare süresi 26 Ağustos 2025’te sona ermiştir. • Komisyon, 2025 yılının son çeyreğinde yeni bir teklif sunmayı planlamaktadır. |
• Amaç, aşağı akış ürünlerin, nihai ürünlerin CBAM kapsamına alınmasıdır.
• Karbon kaçağı riskinin azaltılması, CBAM mali yükümlülüklerinden kaçınmaya yönelik uygulamalara karşı kaçınma (anti-circumvention) önlemlerinin devreye alınması hedeflenmektedir. |
• CBAM kapsamının genişlemesi, daha fazla ürün grubunun düzenleme kapsamına girmesine yol açacaktır.
• AB dışı tedarikçiler için uyum gereklilikleri artacak, ithalat zincirlerinde ilave raporlama yükümlülükleri doğacaktır. • AB sanayisinin rekabet gücü korunurken, karbon kaçağına karşı sistem güçlendirilecektir. |
|
| Avrupa Sürdürülebilirlik Raporlama Standartlarında (ESRS) Değişiklikler | • Avrupa Komisyonu, EFRAG’dan mevcut ESRS’nin sadeleştirilmesine yönelik tavsiyelerini iletmesini talep etmiştir. Başlangıçta 31 Ekim 2025 olarak belirlenen teslim tarihi, 30 Kasım 2025’e uzatılmıştır.
• 31 Temmuz 2025’te EFRAG, revize edilmiş ESRS Taslaklarını yayımlamış ve 29 Eylül 2025’e kadar sürecek bir kamu istişaresi başlatmıştır. • 30 Temmuz 2025’te Komisyon, borsada işlem görmeyen KOBİ’ler için gönüllü sürdürülebilirlik raporlamasına ilişkin bir Tavsiye Kararını kabul etmiştir. Bu VSME Standartları, gelecekte Omnibus I paketi kapsamında öngörülen gönüllü raporlama standardına temel teşkil edecek, ancak ek değişiklikler yapılması muhtemeldir. |
• CSRD kapsamındaki mevcut (sektör dışı) ESRS’nin veri noktalarının önemli ölçüde azaltılması,
• Açık olmayan hükümlerin netleştirilmesi, • Diğer AB mevzuatlarıyla tutarlılığın artırılması, • Komisyon’un, sektör bazlı ESRS hazırlama yetkisinin kaldırılması, • Değer zinciri sınırı (value chain cap) getirilmesi: CSRD kapsamındaki şirketler, kapsam dışındaki değer zinciri şirketlerinden yalnızca gönüllü standartta öngörülen seviyede bilgi talep edebilecektir. |
• Şirketler için raporlama yükümlülükleri daha sade ve uygulanabilir hale gelecektir.
• Kapsam dışındaki değer zinciri şirketlerine aşırı raporlama yükümlülüğü getirilmesi engellenecektir. • KOBİ’ler için gönüllü standartlar sayesinde uyum süreci kolaylaşacak, ancak bu standartların ileride Omnibus düzenlemeleriyle uyumlu hale getirilmesi gerekebilecektir. • Büyük ölçekli şirketler için CSRD kapsamındaki temel yükümlülükler korunacak, ancak sadeleştirilmiş veri noktaları ile idari maliyetler azalacaktır. |
|
| “Hızlı Çözüm” (Quick Fix) Düzenlemesi | • Avrupa Komisyonu, 11 Temmuz 2025 tarihinde bir Yetki Devrine Dayanan Tasarruf (Delegated Act) kabul etmiştir. Bu düzenleme, Avrupa Parlamentosu ve Konsey tarafından 11 Eylül 2025’e kadar iki aylık bir inceleme sürecine tabidir. Bu süre iki ay daha uzatılabilir.
• İtiraz olmaması halinde, AB Resmi Gazetesi’nde yayımlanarak yürürlüğe girecektir. |
• Mevcut ESRS kapsamında “birinci dalga” şirketlerin, belirli sürdürülebilirlik risklerinin beklenen finansal etkilerini raporlamaları öngörülmekteydi.
• Düzenleme ile bu yükümlülük, 2025 ve 2026 finansal yılları için ertelenmiştir. • Ayrıca, 750’den fazla çalışanı olan birinci dalga şirketler, 2025 ve 2026 yıllarında, 750’den az çalışanı bulunan şirketlere tanınan geçiş kolaylıklarından yararlanabilecektir. |
• Birinci dalga şirketler için raporlama yükümlülükleri geçici olarak hafifletilmiştir.
• Şirketlere raporlama sistemlerini geliştirmeleri için ek süre kazandırılmıştır. • Büyük ölçekli şirketler, geçiş hükümleri sayesinde kademeli bir uyum süreci yaşayacaktır. • Kısa vadede idari yük ve maliyetler önemli ölçüde azalacaktır. |
|
| AB Ormansızlaşma Düzenlemesi’nin (EUDR) Basitleştirilmesi | · Avrupa Komisyonu, 15 Nisan 2025’te güncellenmiş kılavuzlar, SSS (sıkça sorulan sorular) ve EUDR’yi değiştiren taslak Yetki Devrine Dayanan Tasarruf (Delegated Act) yayımlamıştır.
· Taslağa ilişkin kamu istişaresi 13 Mayıs 2025’te tamamlanmış olup Komisyon’un Tüzüğü kabul etmesinin ardından, Avrupa Parlamentosu ve Konsey’in 2 aylık bir itiraz süresi olacaktır. İtiraz olmaması halinde metin AB Resmi Gazetesi’nde yayımlanarak yürürlüğe girecektir. · Parlamento ve Konsey’in metinde değişiklik yapma yetkisi yoktur; yalnızca veto hakkı bulunmaktadır. |
· Güncellenmiş kılavuzlar ve SSS, şirketlere, üye devlet otoritelerine ve üçüncü ülkelere, ürünlerin ormansızlaşmadan arındırılmış olduğunu nasıl kanıtlayabileceklerine ilişkin ek açıklamalar ve basitleştirilmiş yöntemler sunmaktadır.
· Taslak, özellikle paydaşlar tarafından talep edilen kapsam netleştirmeleri ve ürün listesine yönelik hedefli değişiklikler içermektedir. · Bu çerçevede, EUDR’nin Ek I’inde yer alan ürün listesine yönelik revizyon yapılması öngörülmektedir. |
· Şirketlerin idari yüklerinin yaklaşık %30 oranında azalması beklenmektedir.
· Uygulamada belirsizliklerin azaltılması ve raporlama süreçlerinin kolaylaştırılması sağlanacaktır.
|
|
| Tarım Omnibus Paketi (Agriculture Omnibus) | · 2025 yılının 4. çeyreğinde yayımlanması öngörülmektedir (kesinleşmemiştir).
· 3 Haziran 2025’te düzenlenen bir konferansta AB Tarım ve Gıda açısından, paketin özellikle EUDR’nin sadeleştirilmesine odaklanacağını belirtmiştir. |
Çiftçiler üzerinde doğrudan etkisi olan ESG mevzuatının gözden geçirilmesi.
Özellikle AB Ormansızlaşma Düzenlemesi’nin (EUDR) basitleştirilmesine yönelik ek adımların değerlendirilmesi. |
• Tarım ve gıda sektöründe faaliyet gösteren aktörler için idari yükün azaltılması. • Çiftçilerin EUDR kapsamındaki yükümlülüklerinin daha uygulanabilir hale getirilmesi. • ESG kurallarının tarım sektörünün ihtiyaçlarıyla daha uyumlu hale getirilmesi. | |
| Sürdürülebilir Finansman Açıklamaları Tüzüğü’nün (SFDR) Revizyonu | · Avrupa Komisyonu, 2 Mayıs 2025’te bir görüş çağrısı (call for evidence) yayımlamıştır.
· Görüş toplama süreci 30 Mayıs 2025’te sona ermiştir. · Komisyon, alınan geri bildirimleri 2025 yılının 4. çeyreğinde açıklanması hedeflenen SFDR revizyon çalışma planına dahil edecektir. Ancak bu süreç, Omnibus I kapsamında CSRD’de yapılacak değişikliklere bağlı olarak 2026 yılının ilk çeyreğine sarkabilir. |
· SFDR revizyonuna yönelik etki değerlendirmesine katkı sağlamak.
· Temel kavramların sadeleştirilmesi. · Açıklama yükümlülüklerinin en kritik yatırımcı bilgilerine odaklanacak şekilde azaltılması ve uyumlaştırılması. · Sürdürülebilirlik iddiası taşıyan finansal ürünlerin kategorilere ayrılmasının değerlendirilmesi. |
Finansal piyasa katılımcıları için raporlama yükümlülükleri daha anlaşılır ve uygulanabilir hale gelecektir.
Yatırımcılar için sürdürülebilirlik bilgileri daha odaklı, karşılaştırılabilir ve güvenilir bir çerçevede sunulacaktır. Sürdürülebilirlik temalı ürünlerde yeşil aklama (greenwashing) riskinin azaltılması hedeflenmektedir. |
|
| Dördüncü Omnibus Paketi (Omnibus IV) | · Avrupa Komisyonu, 21 Mayıs 2025’te Omnibus IV paketini yayımlamıştır. Paket kapsamında, 23 Mayıs 2025’te Sürdürülebilir Bataryalar Tüzüğü kapsamındaki durum tespiti yükümlülüklerinin ertelenmesine ilişkin bir kamu istişaresi başlatılmış, süreç 23 Temmuz 2025’te tamamlanmıştır.
· 30 Temmuz 2025’te bu erteleme düzenlemesi “Stop the Clock” direktifi kapsamında AB Resmi Gazetesi’nde yayımlanmış ve 31 Temmuz 2025’te yürürlüğe girmiştir. · Pakette yer alan diğer değişiklik önerileri (Sürdürülebilir Bataryalar Tüzüğü ve F-gaz Tüzüğü’ne ilişkin) olağan yasama prosedürü kapsamında Avrupa Parlamentosu ve Konsey tarafından görüşülerek karara bağlanacaktır. |
Sürdürülebilir Bataryalar;
Durum tespiti yükümlülüklerinin uygulama tarihi 18 Ağustos 2025’ten 18 Ağustos 2027’ye ertelenmektedir. Komisyon’un rehber yayımlama süresi 18 Şubat 2025’ten 26 Temmuz 2026’ya ertelenmektedir (CS3D takvimiyle uyumlu hale getirilmiştir). Durum tespiti yükümlülüklerinden muafiyet eşiği genişletilmektedir: Net cirosu 150 milyon Euro’nun altında olan şirketler muaf tutulacaktır (mevcut eşik 40 milyon Euro). F-gaz Tüzüğü: – F-gaz Portalı’na kayıt yükümlülüğü, yalnızca belirli yıllık F-gaz eşiğini aşan ithalatçılar ile yüksek küresel ısınma potansiyeline sahip ve AB’de yasaklanmış F-gaz ürünlerini ihraç eden şirketlerle sınırlandırılmaktadır.
Yeni SMC Kategorisi: – KOBİ’lerden büyük, ancak büyük ölçekli şirketlerden küçük olan şirketler için küçük-orta ölçekli şirket (SMC) kategorisi tanımlanmaktadır. Bu şirketlere, bazı alanlarda KOBİ’lere sağlanan muafiyetlerin benzerleri getirilmektedir. |
· Batarya sektöründe faaliyet gösteren şirketler için uyum yükümlülükleri iki yıl ertelenmiş, böylece hazırlık ve uyum süreci için ek zaman tanınmıştır.
· Ciro eşiğinin yükseltilmesiyle, daha fazla orta ölçekli şirket durum tespiti yükümlülüklerinden muaf olacaktır. · F-gaz Tüzüğü kapsamında kayıt yükümlülüklerinin sınırlandırılması, küçük ölçekli ithalatçıların üzerindeki idari yükü azaltacaktır. · Yeni SMC kategorisi ile KOBİ’lere tanınan kolaylıkların bir kısmı orta ölçekli şirketlere de uygulanacaktır; ancak bu düzenleme, Sürdürülebilir Bataryalar Tüzüğü, F-gaz Tüzüğü veya diğer sürdürülebilirlik rejimlerindeki esas yükümlülükleri değiştirmeyecektir. |
|
| Döngüsel Ekonomi Omnibus Paketi | · Avrupa Komisyonu’nun 2025’in 4. çeyreğinde yayımlaması beklenmektedir.
· Komisyon, 21 Mayıs 2025’te yayımladığı Tek Pazar Stratejisi’nde; ambalaj, etiketleme ve atık yönetimine ilişkin parçalı kuralların malların ve hizmetlerin serbest dolaşımı önündeki en büyük engellerden biri olduğunu tespit etmiştir. |
· Ambalaj, etiketleme ve atık alanındaki dağınık ve karmaşık düzenlemelerin sadeleştirilmesi.
· Ürün etiketlerinin daha anlaşılır ve erişilebilir hale getirilmesi. · Kullanım ömrü sonundaki ürünler için üretici sorumluluğu (EPR) şemalarının basitleştirilmesi ve uyumlaştırılması. |
· Şirketler için ambalaj ve atık yönetimi alanında idari yükün azalması.
· Tüketiciler açısından daha şeffaf, okunabilir ve karşılaştırılabilir ürün etiketleri. · Atık yönetiminde daha etkin bir çerçeve ile geri dönüşüm oranlarının artması. · Tek Pazar’daki ürün/hizmetlerin serbest dolaşımının kolaylaştırılması. |
|
| Çevre Omnibus Paketi (Environmental Omnibus) | Avrupa Komisyonu, 22 Temmuz 2025’te bir görüş çağrısı yayımlamıştır. Süreç 10 Eylül 2025’te sona ermiştir.
Görüşlerin sonuçları, 2025’in 4. çeyreğinde hazırlanması planlanan Çevre Omnibus paketi için temel teşkil edecektir. |
Çevre alanında idari yüklerin sadeleştirilmesi ve basitleştirilmesi hedeflenmektedir.
Özellikle şu politika alanları hedeflenmektedir: – Döngüsel ekonomi – Endüstriyel emisyonlar – Atık yönetimi Hangi mevzuatlarda değişiklik yapılacağı henüz belirlenmemiştir; sonuçlara göre kapsam şekillenecektir. |
Çevre mevzuatında daha uyumlu ve sade bir çerçeve.
Şirketler için raporlama ve idari yüklerin azaltılması. Üye Devletler açısından uygulama süreçlerinde daha az karmaşıklık. Nihai liste, paydaşlardan gelen görüşler doğrultusunda esnek biçimde şekillenecektir. |
|
| Enerji Omnibus Paketi (Energy Omnibus) | Avrupa Komisyonu’nun bu paketi yayımlayıp yayımlamayacağı henüz netleşmemiştir.
Yayınlanması halinde, diğer Omnibus paketleriyle benzer şekilde mevcut enerji mevzuatının uyumlaştırılmasını hedeflemesi beklenmektedir. |
Aşağıdaki mevzuatların belirli yönlerinin sadeleştirilmesi ve uygulama kolaylığı getirilmesi öngörülmektedir:
– Metan Düzenlemesi (Methane Regulation) – Yenilenebilir Enerji Direktifi (RED) – Binaların Enerji Performansı Direktifi (EPBD) – Enerji Verimliliği Direktifi (EED) |
· Enerji mevzuatında parçalı ve karmaşık uygulamaların azaltılması.
· Sektörler arası uyumun güçlendirilmesi ve şirketler için idari yüklerin hafifletilmesi. · Yenilenebilir enerji, enerji verimliliği ve metan emisyonu konularında AB’nin uzun vadeli enerji ve iklim hedefleri ile daha uyumlu bir düzenleyici çerçeve. |
|
| Savunma Hazırlık Omnibus’ı (Defence Readiness Omnibus) | · Avrupa Komisyonu tarafından 17 Haziran 2025’te yayımlanmıştır.
· Paket, AB’nin savunma hazırlığını artırmaya yönelik düzenleyici değişiklikler içermektedir. · Mevzuatın yürürlüğe girmesi için Avrupa Parlamentosu ve Konsey tarafından olağan yasama prosedürü kapsamında müzakere edilip kabul edilmesi gerekmektedir. |
· Savunma ve güvenlik sektörlerinde düzenleyici uyumun güçlendirilmesi.
· Sürdürülebilir finansman ve çevresel boyutların savunma politikalarına entegrasyonu. |
· Savunma sektöründe idari yüklerin azaltılması ve daha net kurallar.
· AB’nin stratejik özerklik hedefi ile uyumlu bir düzenleyici çerçeve. |
|
| Avrupa Ombudsmanına Resmi Şikayet (Omnibus I Süreci) | · 18 Nisan 2025’te bir grup STK (aralarında ClientEarth de bulunuyor) Avrupa Ombudsmanına resmi şikayette bulunmuştur. 21 Mayıs 2025’te Ombudsman inceleme başlatmıştır.
· 9 Eylül 2025’te Komisyon yanıtını sunmuştur. Ombudsman, Komisyon’un cevabını inceleyerek sonraki adımlara karar verecektir. |
Şikayet konusu: Komisyon’un Omnibus I teklifini hazırlarken kamuoyu danışma süreci veya etki analizi yapmaması.
STK’lar, bunun AB’nin “Daha İyi Düzenleme İlkeleri”ne aykırı olduğunu ve Avrupa İklim Yasası çerçevesinde öngörülen “iklim tutarlılığı değerlendirmesi”nin yapılmadığını iddia etmektedir.
Ombudsman, Komisyon’dan hangi paydaşlarla görüştüğünü, kriterlerin neye göre belirlendiğini ve kamuoyu danışma sürecinin neden yürütülmediğini açıklamasını talep etmiştir. |
Ombudsman’ın bağlayıcı yaptırım yetkisi bulunmamakla birlikte, vereceği tavsiyeler Komisyon’un gelecekteki yasa yapım süreçlerini etkileyebilir.
ClientEarth tarafından hazırlatılan hukuki görüşte, orantılılık, hukuki güvenlik, meşru beklenti, tutarlılık, çevresel entegrasyon ilkeleri ve AB Temel Haklar Şartı açısından ihlal riskleri tespit edilmiştir. Bu durumun Omnibus I düzenlemesinin AB mahkemelerinde iptali için zemin oluşturabileceği, ancak şu aşamada dava açma niyetlerinin bulunmadığı belirtilmiştir. |
|
| Gıda Güvenliği Omnibus’ı (Food and Feed Safety Omnibus) | Avrupa Komisyonu, 2025 yılı sonuna kadar bir Yetki Devrine Dayanan Düzenleme (Delegated Regulation) yayımlamayı planlamaktadır. Düzenlemenin öncesinde bir görüş çağrısı (call for evidence) yapılacaktır; ancak bu çağrının takvimi henüz açıklanmamıştır. | · AB çiftçilerinin ve gıda/yem endüstrisinin rekabet gücünü artırmak.
· Ürünlerin pazarlama izinlerine ilişkin idari yükleri azaltmak. · Düzenleyici çerçevede sadeleştirme ve netleştirme sağlamak. Kapsam: – Bitki koruma ürünleri, Biyosidal ürünler – Yem katkı maddeleri – Gıda hijyeni – Resmi kontroller |
Biyokontrol maddeleri ve ürünlerinin AB pazarına erişiminin hızlandırılması.
Gıda ve yem mevzuatında daha sade, anlaşılır ve uygulanabilir kurallar. Sektörler için idari yüklerin azalması ve onay süreçlerinin hızlanması. AB gıda hukukunda genel bir basitleştirme ve rekabetçiliğin güçlendirilmesi. |
Omnibus paketleriyle birlikte AB, sürdürülebilirlik mevzuatının karmaşıklığını azaltmayı, şirketlerin raporlama ve uyum süreçlerini daha gerçekçi takvimlere oturtmayı ve idari yükleri hafifletmeyi hedeflemektedir. Bu yaklaşım, özellikle KOBİ’ler ve orta ölçekli şirketler için ciddi bir rahatlama sağlarken, büyük ölçekli şirketler açısından da daha net ve uygulanabilir yükümlülükler yaratmaktadır.
Bununla birlikte, sadeleştirme sürecinin “deregülasyon” değil, “uygulama kolaylaştırma” amacı taşıdığı AB tarafından vurgulanmaya devam etmektedir. Önümüzdeki dönemde yayımlanacak Çevre, Enerji, Tarım ve Gıda Omnibus paketleri ile birlikte, düzenleyici çerçevenin daha da sadeleşmesi, ancak aynı zamanda iklim ve çevre hedefleriyle uyumun korunması beklenmektedir.
Sonuç olarak, şirketlerin bu değişiklikleri sadece bir yük hafiflemesi olarak değil, aynı zamanda sürdürülebilirlik stratejilerini güncellemek ve uzun vadeli uyum kapasitelerini geliştirmek için bir fırsat olarak görmeleri kritik önem taşımaktadır