EFRAG Tarafından Yayınlanan İklim Değişikliğinin Azaltılması için Geçiş Planları Taslak Uygulama Kılavuzu

Avrupa Finansal Raporlama Danışma Grubu (EFRAG), Avrupa Sürdürülebilirlik Raporlama Standartları (ESRS) kapsamında şirketlerin iklim geçiş planlarını daha şeffaf ve tutarlı bir şekilde raporlamalarına yardımcı olmak amacıyla 4 Kasım 2024’te İklim Değişikliği Azaltımı için Geçiş Planı Uygulama Kılavuzu taslağını sunmuştur. Sektörden bağımsız olan bu kılavuz, büyük şirketlerin 1.5°C hedefine uygun emisyon azaltım stratejilerini, yatırım planlarını ve ilerlemelerini açıklamalarını öngörmektedir. Kılavuzun nihai hali için kamuoyunun geri bildirimleri alınacak olup nihai versiyonun 2025 başlarında yayımlanması beklenmektedir.

4 Kasım 2024 tarihinde Avrupa Finansal Raporlama Danışma Grubu (European Financial Reporting Advisory Group- “EFRAG”), İklim Değişikliğinin Azaltılması için Geçiş Planları Taslak Uygulama Kılavuzu’nu (“Kılavuz”) görüşmek üzere Sürdürülebilirlik Raporlama Teknik Uzman Grubu’nun (Technical Expert Group- “TEG”) ilk halka açık toplantısını düzenlemiştir. Bağlayıcı olmayan bu kılavuz, şirketlerin iklim değişikliği geçiş planlarını Kurumsal Sürdürülebilirlik Raporlama Direktifi (Corporate Sustainability Reporting Directive- “CSRD”) kapsamında ESRS ile uyumlu hale getirmelerine destek olmak amacıyla oluşturulmuştur. Kılavuz’un yayımlanması, Avrupa genelinde daha açık ve standartlaştırılmış iklimle ilgili raporlamaya doğru bir adımı ifade etmekte olup AB’nin iddialı iklim hedeflerini karşılamaya katkı sağlamak için tutarlı, şeffaf raporlama uygulamalarını teşvik etmeyi amaçlamaktadır.

Kılavuz, ESRS’ye tabi olan, büyük, halka açık ve halka açık olmayan şirketlerin kullanımına yöneliktir, ancak küçük ve orta ölçekli işletmeleri (KOBİ) hariç tutmaktadır. Ayrıca taslak, “sektörden bağımsız” gerekliliklere odaklanmaktadır; bu da her sektöre uygulanabilir olduğu anlamına gelmektedir.

Sektöre özgü zorlukların, özellikle finansal kuruluşların iklim raporlamasında ihtiyaç duyduğu özel gereksinimlerin ayrı olarak ele alınacağı ifade edilmektedir.

Taslağın ana odağı, ESRS E1’e dayalı olarak iklim değişikliği azaltımı olup, şirketlerin iklim geçiş planlarını nasıl açıklamaları gerektiğine ilişkindir. Şirketlerin sera gazı emisyon azaltımı için kullanmayı planladıkları operasyonel iyileştirmeler veya ürün değişiklikleri ve bu önlemleri desteklemek için gerekli olan yatırımları ve AB Taksonomisi’ne uygun harcamaları açıklamaları beklenmektedir. Ayrıca, bu planların şirketin genel stratejisiyle nasıl entegre olduğunu ve yönetim yapılarının bu stratejiyi nasıl desteklediğini beyan etmeleri gerekmektedir.

İklim Geçiş Planı Kılavuzu’nun Ana Bileşenleri

Kılavuz, şirketlerin şeffaf ve karşılaştırılabilir açıklamalar sunmalarını sağlamak amacıyla birkaç temel bileşen üzerine yapılandırılmıştır. Şirketlerin bu planları uygulamadaki ilerlemelerini izlemeleri beklenmekte olup raporlama için ilk yıl esnek bir yaklaşım öngörülmektedir. Bu aşamalı yaklaşım, şirketlerin bu yeni standartlara geçerken karşılaşabilecekleri zorlukları dikkate almaktadır.

Kılavuzun bir diğer bileşeni, Sıkça Sorulan Sorular (“SSS”) bölümüdür. Kılavuz’un 5. bölümü, 1.5˚C hedefi ile uyum, geçiş planlarının bütünlüğü ve doğruluğu gibi önemli konular ve iştiraklerin dahil edilmesi ve geçiş planının maddi olmaması durumunda izlenecek yol gibi pratik sorular hakkında içgörüler sunmaktadır.

Bu bölümde ayrıca, EFRAG’ın önümüzdeki aylarda bu SSS’lere ilişkin ilave açıklamalar yayımlayarak yaygın sorulara cevap vermeyi amaçladığı belirtilmektedir.

Diğer Destekleyici Materyaller: Referans Uygulamalar ve Çalışma Kitabı

Uygulama Kılavuzu’na ek olarak EFRAG, İklim Geçiş Planlamasında Referans Uygulamalar adlı bir belge hazırlamaktadır. Bu belge, önerilen uygulamaları açıklayacak ve sera gazı envanteri ile emisyon azaltımı için hedef belirleme gibi pratik örnekler sunacaktır. Bu belge Uygulama Kılavuzu’ndan ayrı olacak ve EFRAG Sekretaryası tarafından yayımlanacaktır. Dolayısıyla, kamuoyu geri bildirim sürecine tabi olmayacaktır.

EFRAG ayrıca, ESRS’ye tabi iklim geçiş planıyla ilgili açıklama gerekliliklerine ilişkin tüm veri noktalarını haritalayan bir ESRS Çalışma Kitabı geliştirmektedir. Bu araç, ayrıntılı bir Excel tablosu olarak yapılandırılacak ve şirketlerin ESRS’nin karmaşık gerekliliklerini daha iyi anlamalarına ve raporlama yükümlülüklerine uygun hareket etmelerine yardımcı olacaktır.

Uluslararası Standartlarla İlişki

Kılavuz’un 4. bölümü, ESRS iklim açıklamalarının diğer küresel çerçevelerle, örneğin Amerika Birleşik Devletleri Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu, Birleşik Krallık Geçiş Planı Görev Gücü ve Net Sıfır için Glasgow Finansal İttifakı gibi kuruluşlarla etkileşimini netleştirmektedir. EFRAG, bu çerçevelerin yararlı rehberlik sağladığını kabul etmekle birlikte, ESRS kapsamında raporlama yaparken şirketlerin bu çerçevelere uymalarının zorunlu olmadığını belirtmiştir.

Bununla birlikte, EFRAG, bu kuruluşlarla koordinasyonu artırmayı taahhüt ettiğini ifade etmektedir.

Zira tutarlı raporlama çerçeveleri, küresel ölçekte faaliyet gösteren şirketler için karşılaştırılabilirliği teşvik edebilir ve raporlama yükünü azaltabilir.

Sonraki Adımlar

EFRAG, TEG ve Sürdürülebilirlik Raporlama Kurulu (Sustainability Reporting Board- “SRB”) tarafından Uygulama Kılavuzu taslağının 2024 yılı sonuna kadar onaylanmasını amaçlamaktadır. Taslağın 2025 yılı başında kamuoyunun görüşüne sunulması ve nihai versiyonunun 2025 yılı bahar aylarında yayımlanması beklenmektedir. Bu geri bildirim süreci, şirketlerin, endüstri gruplarının ve diğer paydaşların görüşlerini paylaşmalarına olanak tanıyacak ve taslak kılavuzun geniş kitlelere sunulmadan önce geliştirilmesine katkı sağlayacaktır.

Sonuç olarak EFRAG’ın taslak Uygulama Kılavuzu, AB’nin kurumsal iklim raporlamasına yönelik yaklaşımını iyileştirme yolunda kritik bir adımı temsil etmektedir. Sektörden bağımsız, standartlaştırılmış kılavuzlar oluşturarak, EFRAG, şirketlerin iklim değişikliği azaltım stratejilerini ESRS ile uyumlu hale getirmelerine yardımcı olmayı amaçlamakta; yeşil aklama (greenwashing) riskini azaltmayı ve daha şeffaf ve uygulanabilir iklim açıklamalarını teşvik etmeyi hedeflemektedir.

Kılavuz, şu anda büyük şirketlere odaklanmakta olup güncellemeler ve sektöre özgü eklemelerle kapsamını genişleteceği düşünülmektedir. Uluslararası standartlarla işbirliği ve sürekli iyileştirme taahhüdü ile EFRAG’ın yaklaşımı, Avrupa ve ötesinde etkili kurumsal iklim raporlamasında temel bir unsur olma potansiyeline sahiptir.