Avrupa Finansal Raporlama Danışma Grubu (EFRAG), Avrupa Sürdürülebilirlik Raporlama Standartları’nın (ESRS) gözden geçirilmesine yönelik çalışmalar kapsamında hazırladığı güncel durum raporunu yayımlamıştır. Bu revizyon süreci, Avrupa Komisyonu’nun sürdürülebilirlik raporlaması ve uyum yüklerini azaltma yönündeki genel politika yaklaşımının bir parçası niteliğindedir. EFRAG, Avrupa Birliği Kurumsal Sürdürülebilirlik Raporlama Direktifi (CSRD) kapsamında şirketlerce beyan edilmesi gereken veri noktalarının sayısını en az %50 oranında azaltmayı hedeflediğini açıklamıştır.

Bilindiği üzere Avrupa Komisyonu, Şubat 2024’te yayımladığı Omnibus I paketi ile başta CSRD, Kurumsal Sürdürülebilirlik Özen Yükümlülüğü Direktifi (Corporate Sustainability Due Diligence Directive- “CS3D”), AB Taksonomi Yönetmeliği ve Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (Carbon Border Adjustment Mechanism- “CBAM”) olmak üzere, bir dizi sürdürülebilirlik düzenlemesinde sadeleştirme yönünde kapsamlı değişiklikler önermiştir.

Bu bağlamda, Avrupa Sürdürülebilirlik Raporlama Standartları’na (European Sustainability Reporting Standards – “ESRS”)  ilişkin sadeleştirme ve teknik revizyon çalışmaları da Avrupa Finansal Raporlama Danışma Grubu’na (European Financial Reporting Advisory Group – “EFRAG”) görev olarak verilmiştir. Avrupa Komisyonu, EFRAG’a gönderdiği resmi yazı ile nihai teknik önerilerin 31 Ekim 2025 tarihine kadar sunulmasını talep etmiştir.

EFRAG, 2020 yılında Avrupa Komisyonu tarafından ilk ESRS’lerin hazırlanması ile görevlendirilmiş; söz konusu standartlar Avrupa Komisyonu tarafından 2023 yılında kabul edilmiştir. Ancak düzenlemenin uygulamaya alınmasının ardından, uygulayıcı kuruluşlardan ve yatırımcı çevrelerinden gelen geri bildirimler doğrultusunda, veri noktalarının fazlalığı ve bazı açıklamaların aşırı ayrıntılı olduğu yönünde eleştiriler yoğunlaşmıştır.

Güncel Durum ve Planlanan Değişiklikler

EFRAG tarafından yayımlanan durum raporunda, sürdürülebilirlik raporlamasına ilişkin yüklerin azaltılması yönündeki çabanın, yalnızca düzenleyici kolaylık amacıyla değil; aynı zamanda raporlamanın kalitesini artırmak, bilgi anlaşılabilirliğini geliştirmek ve şirket raporlarının bütünselliğini sağlamak amacıyla yürütüldüğü vurgulanmaktadır.

Bu kapsamda öncelik verilen temel alanlar şu şekilde özetlenmektedir:

  • Veri Noktalarının Azaltılması: Şirketlerin yalnızca raporlama hedeflerini karşılamak için gerekli olan asgari düzeyde veri sunmasına olanak tanıyacak şekilde, bağlamdan kopuk veya gereksiz ayrıntı içeren veri noktalarının silinmesi ya da bağlayıcı olmayan kılavuz dokümanlara taşınması planlanmaktadır.
  • Anlatı Bazlı Açıklamalarda Sadelik: Şirketlerin politika, hedef ve eylem planlarına ilişkin metin şeklindeki açıklamalarının daha sade ve az ayrıntılı olması amaçlanmaktadır.
  • Çifte Önemlilik (Double Materiality) Değerlendirmesinde Sadeleştirme: Şirketlerin hem finansal hem de etki temelli önemlilik analizlerini daha açık, tutarlı ve uygulaması kolay yöntemlerle gerçekleştirebileceği yeni bir yapı üzerinde çalışılmaktadır.
  • Okunabilirlik ve Anlaşılabilirlik: Raporlama metinlerinin hem içerik hem yapı itibarıyla daha kısa, öz ve net hale getirilmesi amaçlanmaktadır.
  • Uluslararası Uyum: ESRS ile IFRS Sürdürülebilirlik Standartları arasında daha yüksek düzeyde karşılıklı uyum sağlanarak, çok uluslu şirketlerin küresel raporlama yüklerinin azaltılması hedeflenmektedir.

EFRAG, söz konusu teknik önerilerin taslaklarını Temmuz 2025’te onaylamayı ve kamuoyu görüşüne sunmayı; Ağustos ve Eylül 2025 boyunca paydaş görüşlerini toplamayı planlamaktadır. Nihai teknik raporun ise Ekim 2025 sonunda Avrupa Komisyonu’na sunulması öngörülmektedir. Ancak EFRAG, kalite güvence sürecini daha etkin yönetebilmek adına Avrupa Komisyonu’nun takvimi esnetmesi halinde, bu süreci uzatmaya hazır olduğunu da kamuoyu ile paylaşmıştır.

EFRAG tarafından yürütülen bu sadeleştirme çalışmaları, sürdürülebilirlik raporlamasında ölçülülük ilkesinin hayata geçirilmesi açısından önemli bir gelişme teşkil etmektedir.

Zira uygulamada karşılaşılan en büyük zorluklardan biri, özellikle KOBİ düzeyindeki şirketler için yüksek uyum maliyetleri ve karmaşık veri toplama süreçleri olmuştur. Öte yandan, veri noktalarının azaltılması sürecinin, CSRD’nin temel amacı olan şeffaf, güvenilir ve karşılaştırılabilir sürdürülebilirlik bilgisinin sunulması hedefinden sapmaksızın yürütülmesi önem arz etmektedir.

EFRAG’ın önerdiği yaklaşım, düzenleme kalitesinin sadeleştirme yoluyla artırılabileceği fikrini desteklemekte ve AB düzeyinde sürdürülebilir finans altyapısının uygulanabilirliğini güçlendirme potansiyeli taşımaktadır. Bununla birlikte, revize edilen ESRS’nin nihai içeriği ve yeni yükümlülüklerin bağlayıcılığı, Avrupa Komisyonu’nun onayı ve ardından gelecek ikincil mevzuatlarla netleşecektir.