Avrupa Komisyonu, Avrupa Birliği Emisyon Ticaret Sistemi (“AB ETS”) ve konuyla ilgili düzenlemelerde güncelleme yapılmasına ilişkin yapılan çalışmanın taslak metninin (“Taslak”) tamamlandığı duyurulmuştur. 01.07.2024 tarihinden 29.07.2024 tarihine kadar geri bildirime açık olacağı belirtilmiştir.
TASLAK NEYİ HEDEFLİYOR?
Avrupa Birliği (“AB”) mevzuatının ‘Fit for 55’ paketi bağlamında, ETS Direktifi, Avrupa İklim Yasası’nda yer alan ve net sera gazı (GHG) emisyonlarının 2030 yılına kadar 1990 seviyelerine kıyasla %55 oranında azaltılmasını öngören AB hedefi doğrultusunda revize edilmiştir.
Bu revizyonun ardından, Avrupa Komisyonu’nun ETS’nin uygulanması için çeşitli düzenleyici işlemleri güncellemesi gerekmektedir. Bu nedenle bu çeşitli düzenleyici işlemlerin de revizeye uygun olarak güncellenmesi gereği söz konusu olmuştur. Bu Taslak hükümleri ve bu çalışma, emisyonların izlenmesi ve raporlanmasına ilişkin kuralları güncellemektedir.
- GİRİŞ
AB, iklim değişikliği ile mücadele kapsamında sera gazı emisyonlarını azaltmayı hedefleyen çeşitli düzenlemeler yapmaktadır. Bu çerçevede, AB ETS ve ilgili düzenlemelerde önemli güncellemeler yapılmıştır. Bu bilgi notu, 2003/87/EC sayılı Direktif ve buna bağlı düzenlemelerde yapılan değişiklikleri ve güncellemeleri ayrıntılı olarak ele almaktadır.
- AB EMİSYON TİCARET SİSTEMİ
2.1. AB ETS Nedir?
AB ETS, AB genelinde sera gazı emisyonlarını azaltmayı hedefleyen bir sistemdir. Sistem, 2003/87/EC sayılı Direktif ile oluşturulmuş ve AB üye devletleri arasında emisyon ticaretini düzenlemektedir. AB ETS, işletmelerin emisyon izinleri almasını ve bu izinleri ticaret yaparak emisyonlarını dengelemesini sağlar. Sistem, piyasa mekanizmaları kullanarak emisyonları maliyet etkin bir şekilde azaltmayı amaçlamaktadır.
2.2. 2003/87/EC Sayılı Direktif
2003/87/EC sayılı Direktif, AB ETS’nin temel yasal çerçevesini oluşturur. Direktif, işletmelerin yıllık emisyon izinleri almasını ve belirli bir emisyon kotası dahilinde faaliyet göstermesini zorunlu kılar. İşletmeler, ihtiyaç duydukları emisyon izinlerini piyasadan satın alabilir veya emisyonlarını azaltarak fazladan izinlerini satabilir.
- 2003/87/EC SAYILI DİREKTİF VE 2023/959 SAYILI DİREKTİF İLE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER
3.1. Güncellenen Hedefler
2003/87/EC sayılı Direktif, Avrupa Parlamentosu ve Konseyinin (AB) 2023/959 sayılı Direktifi ile yenilenmiştir. Bu değişiklikle, 1990 yılına kıyasla 2030 yılına kadar en az %55 net emisyon azaltımı hedefi belirlenmiştir. Bu hedef, AB’nin 2050 yılına kadar iklim nötr olma hedefiyle uyumludur.
3.2. Yeni Tanımlar ve Düzenlemeler
- Yenilenebilir Yakıtlar ve Geri Dönüştürülmüş Karbon Yakıtları: Bu yakıtların emisyonlarının izlenmesi ve raporlanması için gerekli tanımlar ve düzenlemeler eklenmiştir.
- Sürdürülebilirlik ve Sera Gazı Tasarrufu Kriterleri: Avrupa Parlamentosu ve Konseyinin (AB) 2018/2001 sayılı Direktifinde belirlenen sürdürülebilirlik ve sera gazı tasarrufu kriterleri ile uyum sağlanması amaçlanmıştır.
3.3. Yeni Emisyon Ticaret Sistemi
Binalar, karayolu taşımacılığı ve ETS dışı sanayi için yeni bir emisyon ticaret sistemi oluşturulmuştur. Bu sistem, nihai tüketici tanımının daha spesifik hale getirilmesini ve düzenlenmiş kuruluş tanımı ile uyumlu olmasını gerektirmektedir.
Madde 3(69): Nihai Tüketici Tanımı Yeni emisyon ticaret sistemi kapsamında, ‘nihai tüketici’ tanımı, 2003/87/EC sayılı Direktifin 3(ae) Maddesinde tanımlanan düzenlenmiş kuruluş tanımı ile uyumlu hale getirilmiştir.
- (AB) 2018/2066 SAYILI UYGULAMA TÜZÜĞÜNDE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER
4.1. Uygulama Tüzüğünün Rolü
(AB) 2018/2066 sayılı Uygulama Tüzüğü, AB ETS kapsamında emisyonların izlenmesi ve raporlanması için ayrıntılı kuralları belirler. Bu tüzük, işletmelerin emisyonlarını nasıl izleyeceğini ve raporlayacağını düzenler.
4.2. İzleme ve Raporlama Gereklilikleri
- Yenilenebilir Yakıtlar ve Geri Dönüştürülmüş Karbon Yakıtları: Bu yakıtların emisyonlarının izlenmesi ve raporlanması için gerekli tanımlar ve düzenlemeler güncellenmiştir.
- CO2 Taşımacılığı: Boru hatları dışında diğer yollarla CO2 taşınmasından kaynaklanan emisyonların izlenmesi ve raporlanması gereklilikleri eklenmiştir.
- Havacılık Emisyonları: Havacılığın CO2 dışı etkilerinin izlenmesi ve raporlanması da güncellenmiş gereklilikler arasında yer almaktadır.
4.3. Tam İzleme ve Raporlama
Uygulama Tüzüğü’nün 5. Maddesi, sabit tesislerin tüm proses ve yanma emisyonlarının izlenmesi ve raporlanması gerekliliğini yansıtacak şekilde değiştirilmiştir. Bu kapsamda, 2003/87/EC sayılı Direktifin Ek I’inde listelenen faaliyetlere ve diğer doğrudan ilişkili faaliyetlere ait tüm emisyon kaynaklarının kapsanması sağlanmıştır.
Madde 5: Tam İzleme ve Raporlama Uygulama Tüzüğü’nün 5. Maddesi, sabit tesislerin tüm proses ve yanma emisyonlarının izlenmesi ve raporlanması gerekliliğini yansıtacak şekilde değiştirilmiştir. Bu kapsamda, 2003/87/EC sayılı Direktifin Ek I’inde listelenen faaliyetlere ve diğer doğrudan ilişkili faaliyetlere ait tüm emisyon kaynaklarının kapsanması sağlanmıştır.
- AB’NİN İKLİM HEDEFLERİ VE YENİ DÜZENLEMELERİN ÖNEMİ
5.1. AB’nin 2030 ve 2050 Hedefleri
AB, 2030 yılına kadar sera gazı emisyonlarını 1990 seviyelerine göre %55 azaltmayı ve 2050 yılına kadar iklim nötr olmayı hedeflemektedir. Bu hedefler, AB’nin Paris Anlaşması taahhütleri ile uyumludur ve küresel ısınmayı 1.5°C ile sınırlamayı amaçlamaktadır.
5.2. Yeni Düzenlemelerin Rolü
Yapılan düzenlemeler, AB’nin iklim hedeflerine ulaşması için kritik öneme sahiptir. Yeni izleme ve raporlama gereklilikleri, emisyon azaltım çabalarının daha şeffaf ve hesap verebilir olmasını sağlayacaktır. Ayrıca, yeni emisyon ticaret sistemi, daha geniş bir sektör yelpazesinde emisyonların azaltılmasını teşvik edecektir.
- SONUÇ
Avrupa Birliği, sera gazı emisyonlarını azaltmak ve iklim değişikliği ile mücadele etmek için düzenlemelerinde önemli güncellemeler yapmaktadır. Bu kapsamda, 2003/87/EC sayılı Direktif ve buna bağlı düzenlemeler yenilenerek, daha kapsamlı izleme ve raporlama gereklilikleri getirilmiştir. Bu değişiklikler, AB’nin 2030 ve 2050 iklim hedeflerine ulaşmasını destekleyecek önemli adımlardır.
Taslak ile getirilen güncellemelere ilişkin görüş ve geri dönüş bildirimleri 01.07.2024 tarihinde başlamış olup 29.07.2024 tarihine kadar devam edecektir.