Avrupa Komisyonu’nun Yeni bir Emisyon Ticaret Sistemi olan inşaat ve karayolu taşımacılığı sektörlerini kapsayacak şekilde uygulamaya konulması planlanan ETS II çerçevesini 2024 yılının dördüncü çeyreğinde kabul etmesi öngörülmektedir. Söz konusu gelişme yeni Emisyon Ticareti Sistemi için düzenleyici çerçevenin tamamlandığını ve resmi olarak onaylandığını işaret edecektir.

Emisyon Ticaret Sistemi (“ETS”) Direktifi’nin 2023 revizyonları kapsamında mevcut Avrupa Birliği (“AB”) ETS’den ayrı olarak ETS II adı verilen yeni bir emisyon ticaret sistemi kurulması öngörülmektedir.

ETS II, mevcut AB ETS kapsamına girmeyen binalarda, karayolu taşımacılığında ve enerji, imalat ve inşaat sektörlerinde yakıt yanmasından kaynaklanan karbondioksit (CO2) emisyonlarını ele alacak yeni bir AB karbon emisyonu ticaret sistemi planıdır.

Bu sistem, Avrupa Yeşil Mutabakatı’nın hedeflerini desteklemesinin yanı sıra AB Üye Devletler’in Çaba Paylaşımı Yönetmeliği (Effort Sharing Regulation – “ESR”) kapsamındaki emisyon azaltma hedeflerine ulaşmalarına yardımcı olmaktadır. Bu sebeple temelde ETS II, karbon fiyatlandırma mekanizması yoluyla bina yenileme ve düşük emisyonlu mobilite yatırımlarını artırmayı hedeflemektedir.

2027 yılında tam olarak faaliyete geçmesi planlanan ETS II, mevcut AB ETS gibi bir “üst sınır ve ticaret” (cap and trade) sistemine sahip olmasına rağmen, AB ETS II emisyonları yukarı yönlü olarak kapsayacaktır. Emisyonlarını karşılamak adına tahsisat satın almak ve teslim etmekle yükümlü olanlar, haneler veya otomobil kullanıcıları gibi son kullanıcılar yerine yakıt tedarikçileri olacaktır.

Özellikle, ETS II’deki emisyon tahsisatlarının açık arttırmasından elde edilen gelirler, AB’deki düzenlemeden etkilenen hanehalkları ve vatandaşlar gibi gruplar üzerinde yeni sistemden kaynaklanan sosyal etkilerin ele alınması için Sosyal İklim Fonu’na (Social Climate Fund- “SCF”) kaynak sağlayacaktır. Bu bağlamda, Üye Devletler, kalan gelirleri iklim eylemi ve sosyal önlemler için kullanmalı ve harcamalarını rapor etmelidir.

ETS II’nin 2027 yılında tam olarak faaliyete geçmesi planlanmakta olup ilk adım olarak, kapsam dahilindeki sektörlerden kaynaklanan emisyonların izlenmesi ve raporlanması 2025 yılında başlayacaktır.

Piyasa likiditesini sağlamak için 2027’de %30 daha fazla tahsisat ihalesi yapılacak olup AB ETS’ye benzer şekilde ETS II, arz dalgalanmalarını etkili bir şekilde yönetmek için tasarlanmış bir piyasa istikrar rezervi içerecektir.

Avrupa Komisyonu’nun ETS II çerçevesini kabul etmesi, 2024 yılının dördüncü çeyreğinde planlanmaktadır. Bu önemli adım, yeni Emisyon Ticareti Sistemi’ne ilişkin düzenleyici çerçevenin tamamlandığını ve resmi olarak onaylandığını gösterecektir. Benimseme süreci, taslakların gözden geçirilmesini ve potansiyel olarak revize edilmesini, paydaşlardan ve uzman gruplarından gelen geri bildirimlerin dahil edilmesini ve çerçevenin mevcut iklim politikaları ve uluslararası taahhütlerle uyumlu hale getirilmesini içerecektir.

Komisyonun kararı, kabul edildikten sonra Üye Devletlere ve paydaşlara ETS II’nin uygulanmasına hazırlanmaları için gerekli olan netliği ve düzenleyici kesinliği sağlayacak, hedeflerini etkili bir şekilde karşılamasını ve Avrupa Yeşil Muatabakatı kapsamında Avrupa’nın daha geniş iklim eylem hedeflerine katkıda bulunmasını sağlayacaktır.