Hindistan Maliye Bakanlığı tarafından yayımlanan İklim Finansmanı Taksonomisi Taslağı, ülkenin net sıfır emisyon hedefine ulaşmasını desteklemek amacıyla, sürdürülebilir ekonomik faaliyetlerin sınıflandırılmasına yönelik önemli bir adımı temsil etmektedir. Taslak; yeşil yatırımların yönlendirilmesini sağlamakta, iklim dostu teknolojilere ve faaliyetlere sermaye akışını artırmayı amaçlamaktadır. Ayrıca, söz konusu taksonominin, iklim değişikliğiyle mücadelede şeffaflığı güçlendirmesi ve yeşil aklama (greenwashing) uygulamalarının önüne geçilmesine katkı sunması hedeflenmektedir.

Hindistan Maliye Bakanlığı, ülkenin 2070 yılına kadar net sıfır sera gazı emisyonu hedefine ulaşmasını desteklemek amacıyla yeni bir sürdürülebilir ekonomik faaliyet sınıflandırma sistemi geliştirmektedir. Bu kapsamda, “İklim Finansmanı Taksonomisi Taslağı” 7 Mayıs 2025 tarihinde kamuoyuna duyurulmuştur. Hindistan’ın bu girişimi, Avrupa Birliği, Birleşik Krallık, Singapur, Hong Kong, Kanada ve Avustralya gibi ülkelerde halihazırda geliştirilmiş veya geliştirilmekte olan benzer iklim finansmanı taksonomileriyle aynı doğrultuda ilerlemektedir. Söz konusu Taksonomi Taslağı, Hindistan’ın iklim taahhütleriyle uyumlu sürdürülebilir faaliyetlerin tanımlanmasını ve bu alanlara yönlendirilecek finansal kaynakların etkinliğinin artırılmasını amaçlamaktadır. Ayrıca yeşil aklama (greenwashing) uygulamalarının önüne geçilmesi hedeflenmektedir.

İklim Hedefleri ve Finansman İhtiyacı

Hindistan, 2070 yılına kadar net sıfır emisyona ulaşmayı hedeflemekte olup bu uzun vadeli hedefin yanında kısa ve orta vadeli ara hedefler de belirlemiştir. Bu kapsamda:

  • 2030 yılına kadar ekonomik emisyon yoğunluğunun %45 oranında azaltılması,
  • 2030 yılına kadar elektrik üretiminin yaklaşık %50’sinin fosil olmayan kaynaklardan sağlanması gibi önemli kilometre taşları belirlenmiştir.

Maliye Bakanlığı tarafından yapılan açıklamalara göre, 2030 iklim hedeflerine ulaşmak için yaklaşık 2,5 trilyon ABD doları tutarında bir yatırım gerekmektedir. Bu bağlamda geliştirilen iklim finansmanı taksonomisi, sermaye akışlarını yönlendirici ve düzenleyici bir araç olarak konumlandırılmaktadır.

Taksonomi Taslağının Kapsamı

Hindistan İklim Finansmanı Taksonomisi Taslağı, iklim değişikliğiyle mücadele ve net sıfır hedeflerine ulaşma doğrultusunda stratejik önem taşıyan ekonomik faaliyetlerin tanımlanmasını ve sınıflandırılmasını amaçlamaktadır. Bu kapsamda taslak, özellikle iklim değişikliği etkilerinin azaltılması ve bu etkilere uyum sağlanması bakımından kritik rol oynayan sektörleri önceliklendirmektedir. Taslağın ilk aşamasında, sera gazı emisyonlarının tamamen ortadan kaldırılmasının henüz mümkün olmadığı “zor azaltılabilir” (hard-to-abate) sektörlere odaklanılmıştır. Bu sektörler arasında demir-çelik, çimento gibi yoğun emisyon üreten endüstriler yer almaktadır.

Bununla birlikte, iklim değişikliği ile mücadele kapsamında hem azaltım hem de uyum sağlama açısından önemli katkılar sunabilecek enerji, ulaşım ve binalar gibi sektörler de taslakta kapsam dahilindedir. Ayrıca, iklim uyumu ve dayanıklılık inşası açısından tarım, gıda ve su güvenliği gibi hayati sektörler de taksonomiye dahil edilmiştir. Bu yaklaşım sayesinde Hindistan, sadece emisyon azaltımı değil, aynı zamanda toplumun genel dayanıklılığını artırmayı ve sürdürülebilir kalkınma hedeflerine ulaşmayı amaçlamaktadır. Taslak, bu sektörlerde uygulanabilecek proje, faaliyet ve teknolojileri sınıflandırarak yatırımcılar için yön gösterici bir referans sistemi oluşturmayı hedeflemektedir.

Sınıflandırma Yaklaşımı ve Kriterler

Taksonomi Taslağı, faaliyetlerin çevresel sürdürülebilirliğe katkı düzeyine göre iki ana kategori altında sınıflandırılmasını öngörmektedir: “İklim Destekleyici” (climate-supportive) ve “Geçiş Destekleyici” (transition-supportive) faaliyetler.

Bu sınıflandırma yaklaşımı, yeşil yatırımların hedeflere uygunluğunu değerlendirirken aynı zamanda sektörel gerçeklikleri ve teknolojik kapasiteyi göz önünde bulundurarak aşamalı bir geçişi teşvik etmektedir.

İklim destekleyici faaliyetler, sera gazı emisyonlarının önlenmesi ya da azaltılması, iklim değişikliğinin olumsuz etkilerine uyum sağlanması gibi doğrudan iklim hedeflerine hizmet eden faaliyetleri kapsamaktadır. Bu faaliyetler arasında yenilenebilir enerji üretimi, sürdürülebilir tarım uygulamaları, enerji verimliliğini artıran teknolojiler ve ilgili Ar-Ge çalışmaları yer almaktadır.

Geçiş destekleyici faaliyetler ise henüz emisyonların tamamen ortadan kaldırılmasının teknik ya da ekonomik olarak mümkün olmadığı sektörlerde, emisyon yoğunluğunun azaltılmasını sağlayan projeleri kapsamaktadır. Bu kategori, düşük karbonlu teknolojilere geçişi kolaylaştırmak, enerji verimliliğini artırmak ve uzun vadede iklim destekleyici faaliyetlere dönüşümü mümkün kılmak amacıyla tanımlanmıştır.

Taslak ayrıca, faaliyetlerin sınıflandırılmasında şeffaflık, bilimsel temele dayanma, uyarlanabilirlik ve politika hedefleriyle tutarlılık ilkelerini benimsemektedir. Söz konusu yaklaşım, Hindistan’ın iklim taahhütlerine ulaşması için gerekli sermaye akışının yönlendirilmesini sağlarken, aynı zamanda yatırımcıların güvenini artırarak yeşil aklama (greenwashing) riskini de asgari seviyeye indirmeyi hedeflemektedir.

Bu kapsamda Maliye Bakanlığı tarafından yayımlanan taslağa ilişkin olarak 25 Haziran 2025 tarihine kadar kamuoyundan ve uzmanlardan görüş toplanmaktadır.

Hindistan’ın geliştirmekte olduğu iklim finansmanı taksonomisi, ülkenin uzun vadeli çevresel hedeflerini destekleyici nitelikte sistematik ve kapsamlı bir politika aracıdır. Bu sınıflandırma sisteminin, iklim dostu yatırımların teşvik edilmesi ve finansal piyasaların sürdürülebilir kalkınma doğrultusunda yönlendirilmesi açısından hayati hayati bir rol üstlenmesi beklenmektedir.