Dönüşüm Tahvili (Geçiş Tahvili) Nedir?

Yeni bir ürün olarak bahsedilmesi gereken “dönüşüm (geçiş) tahvili” ise yeşil badana eğilimlerini engellemek, yeşil tahvil piyasasındaki kriterleri korumak için geliştirilmiştir. Bu tahviller, yeşil bir alanda faaliyet göstermeyen bir şirketin daha yeşil uygulamalara geçmesini sağlayabilecek uygulamaları finanse etmek üzere tasarlanmıştır. Bu kapsamda dönüşüm tahvili, bir şirketin azaltılmış çevresel etkiye veya daha düşük karbon emisyonlarına geçişini finanse etmek için kullanılan nispeten yeni bir borçlanma aracı sınıfı olarak tanımlanabilecektir. Genellikle petrol ve gaz, demir, çelik, kimyasallar, havacılık ve denizcilik gibi büyük karbon yayan endüstriler gibi normalde yeşil tahvillere hak kazanmayacak alanlarda ihraç edilirler.

  • Tahvil gelirleri, şirketin çevresel etkisini azaltacak veya var olan durumu çevresel kriterler çerçevesinde iyileştirecek yatırımları finanse etmek için kullanılmaktadır. Örneğin Brezilyalı et üreticisi Marfrig, 2019 Temmuz ayında 500 Milyon ABD doları değerinde dönüşüm tahvili ihraç etmiştir. Şirket, dönüşüm tahvilinin gelirlerini sadece ormansızlaşmayı engelleme taahhüdü olan çiftliklerden inek satın almak için kullanacağını açıklamıştır.
  • Dünya genelinde sürdürülebilir borçlanma piyasası (yeşil tahviller, sürdürülebilirlik tahvilleri, sosyal tahviller, sürdürülebilirlik bağlantılı tahviller ve dönüşüm tahvilleri) 2021 yılının üçüncü çeyreği sonunda 772,8 Milyar ABD doları değerinde bir hacme ulaşmıştır.
  • En güncel veri olan 2021 yılının 3’üncü çeyreğine ait tahvil türleri dağılımı türleri dağılımı incelendiğindeyse, pazarın yarısından fazlasını yeşil tahvillerin oluşturduğu görülmektedir. Yeşil tahvillerden sonra en büyük hacme sahip sürdürülebilir tahvil türleri ise sırasıyla sürdürülebilirlik tahvilleri, sosyal tahviller ve sürdürülebilirlik bağlantılı tahviller olmuştur. Hali hazırda gelişme seviyesinde olan dönüşüm tahvilleri ise piyasanın yalnızca %0,4’lük kısmına karşılık gelmektedir.
  • Dönüşüm tahvillerinin alımı beklenenden bir miktar daha yavaş olsa da ileriye dönük olarak daha belirgin bir rol oynayacakları öngörülmektedir. Örneğin; 2021 Şubat ayında Londra Menkul Kıymetler Borsası, sürdürülebilir tahvil piyasasında bir dönüşüm (geçiş) tahvili segmentinin kurulduğunu duyurmuş, yine Japonya Ekonomi, Ticaret ve Sanayi Bakanlığı’nca 2023 yılına kadar 30 adet dönüşüm tahvili satma çağrısı yapılmıştır.
  • Dünya üzerinde dönüşüm tahviline ilişkin bir başka gelişme ise Asya Kalkınma Bankası (ADB) artık kömür madenciliğini veya petrol ve doğalgaz üretimini ve aramasını finanse etmeyeceğini açıklamıştır. Bu, fosil yakıt üretimi ile uğraşan şirketlere bir darbe olsa da bankanın daha temiz çözümlere geçiş yapan tesisler için finansal destek sağlamaya devam edeceğini belirttiği gibi, duyuru gelişmekte olan Dünyada piyasalardaki dönüşüm tahvillerinin geleceği için umut verici olarak nitelendirilmektedir.