Konu: 19 Kasım 2022 tarihli ve 32018 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Elektrik Piyasasında Lisans Yönetmeliği’ne ve Enerji Piyasası Depolama Faaliyetleri Yönetmeliği ’ne ilişkin sair mevzuatlardaki değişiklikler yapılmıştır.

Tarih: 23.11.2022

 

1. ELEKTRİK PİYASASI LİSANS YÖNETMELİĞİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK

  • Yönetmelik’in “Ön lisans ve Lisansta Yer Alacak Hususlar” başlıklı 10. Maddesinde; Tarifesi düzenlemeye tabi faaliyet yürüten lisans sahibi tüzel kişilerin dolaylı pay sahipleri arasında yabancı uyruklu ortakların bulunması hali düzenlenerek, böylesi bir durumda, söz konusu ortakların lisansa ne şekilde ekleneceğinin Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (“Kurul”) kararı ile belirleneceği hükme bağlanmıştır.
  • Yönetmelik’in ‘’Ön lisans Başvuru Usulü’’ başlıklı Maddesi 14.fıkrasının a bendinde ‘’Rüzgar veya güneş enerjisine dayalı elektrik üretim tesisinin elektriksel kurulu gücünün, kurulması taahhüt edilen elektrik depolama ünitesi kurulu gücüne oranı azami 1 olacak’’ şeklinde ve b bendinde ise ‘’b) Başvuruların, rüzgar enerjisine dayalı başvurular için asgari 20 MWe, güneş enerjisine dayalı başvurular için ise asgari 10 MWe kurulu güçte olması ve 250 MWe’yi aşmaması’’ gerektiği düzenlenmiştir. Depolama tesisleri kapsamında yapılacak üretim başvurularında rüzgar için asgari kurulu güç 20 MW , güneş için 10 MW olacak, azami kurulu güç ise 250 MW olacaktır. Depolamalı elektrik üretim tesisi kapsamında ön lisans başvurusunda bulunulması halinde; maddede sayılan hallerin gerçekleşmesi aranacaktır.
  • Yönetmelik’in “Ön lisans Başvurularının Sonuçlandırılması” başlıklı 16. Maddesinde sayılı, ön lisans başvurularının Kurul kararı ile reddedileceği hallere; “TEİAŞ veya ilgili dağıtım şirketi tarafından uygun bağlantı görüşü verilmeyen başvurular ile Yönetmelik’in on beşinci maddesinin, depolamalı elektrik üretim tesisi için yapılan ön lisans başvurularının değerlendirilmesini düzenleyen dokuzuncu fıkrası kapsamında yapılan değerlendirmedeki kapasiteyi kabul etmeyen başvurular”, “Ana kaynağı veya yardımcı kaynağından biri rüzgar, güneş, biyokütle veya jeotermal olan tesisler ile depolamalı elektrik üretim tesisleri için Enerji İşleri Genel Müdürlüğü tarafından teknik değerlendirmesi uygun bulunmayan başvurular”, “Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanları (“YEKA”) için yapılacak başvurular ile depolamalı elektrik üretim tesisi kapsamında yapılacak başvurular hariç Enerji İşleri Genel Müdürlüğü tarafından ölçüm istasyonunun, üretim tesisine ilişkin bilgi formunda verilen koordinatlara göre üretim tesisinin kurulacağı ön lisans başvurusu yapılan santral sahası alanında yer almadığı bildirilen başvurular” eklenmiştir.
  • Yönetmelik’in ‘’Lisans tadil başvurularının incelenmesi, değerlendirilmesi ve sonuçlandırılması’’ başlıklı Maddesinin beşinci fıkrasının (c) bendi, altıncı fıkrası değiştirilmiş, on dokuzuncu fıkrasına cümle eklenmiştir. Yeni düzenleme ile halihazırda elektrik üretimi yaparken elektrik depolama tesisi kuran ya da elektrik depolama tesisi olarak lisans aldıktan sonra elektrik üretim tesisi kuran tesisler, bundan böyle “depolamalı elektrik üretim tesisi”olarak sınıflandırılacaktır.

İşbu durumdaki tesisler depolama ünitesi kurduklarında, depolama tesisinin kurulu gücüne kadar rüzgar ve güneşe dayalı kapasite artışına izin alabilecekler. Bu kapasite artışları, yenilenebilir enerji kaynaklarını destekleme mekanizması (YEKDEM) teşviki kapsamında sayılacaktır.

Depolama tesisi kurmayı taahhüt eden yatırımcı, kuracağı depolama tesisinin kapasitesi kadar rüzgar ve güneş enerjisi santrali kurmak için başvuruda bulunabilecek. Bu projelerde herhangi bir ölçüm zorunluluğu da istenmeyecektir.

  • Yönetmelik’in “Üretim Lisansı Sahibinin Hak ve Yükümlülükleri” başlıklı 30. Maddesinde, Üretim lisansı sahibine, lisans verilmesine esas olan gerekli izin, onay, ruhsat ve benzerlerinin geri alınması, kaldırılması, sonlandırılması, yürütmesinin durdurulması veya iptal edilmesi durumlarını en geç iki ay içerisinde Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’na (“Kurum”) bildirme yükümlülüğü getirilmiştir.
  • Aynı Yönetmelik’in “Kamulaştırma, İrtifak Hakkı Tesisi, Kullanma İzni veya Kiralama” başlıklı 46. Maddesinin ikinci fıkrası değiştirilmiştir. Yeni maddeye göre Elektrik Piyasası Düzenleme Kurumu (‘’EPDK’’)‘nin elektrik depolama ve bağlantı tesisleri için arazi edinimi veya kullanım hakkı tesisine ilişkin işlem yapmayacağı hükmü yürürlükten kaldırılmıştır. Böylece EPDK, diğer şartlar oluşursa depolama tesisleri için kamulaştırma da yapabilecektir.
  • Yönetmelik’in “Pay Devirleri” başlıklı 57. Maddesinde, lisans alınıncaya kadar veraset ve iflas nedenleri dışında ön lisans sahibi tüzel kişinin ortaklık yapısının doğrudan veya dolaylı olarak değişmesi, paylarının devri veya payların devri sonucunu doğuracak iş ve işlemler yapılamayacağının istisnaları kapsamına, ön lisans sahibi tüzel kişinin ortaklık yapısında kontrol değişikliği oluşturmayacak şekilde yapılan doğrudan veya dolaylı pay değişiklikleri de dahil edilmiştir.

2. ELEKTRİK PİYASASINDA DEPOLAMA FAALİYETLERİ YÖNETMELİĞİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK

  • Yönetmelik’in Maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendi değiştirilmiş, ikinci fıkrasında yer alan “bütünleşik elektrik depolama ünitesi” ibaresinden sonra gelmek üzere “, depolamalı elektrik üretim tesisi bünyesindeki elektrik depolama ünitesi” ibaresi eklenmiş ve aynı maddeye fıkra eklenmiştir.

Değişiklik ile “Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretim Yönetmeliği” çerçevesinde çağrı mektubu alan ve ihtiyaç fazlası enerji için aylık mahsuplaşma yapılan lisanssız elektrik üretim tesislerinde de elektrik depolama tesisi kurulabilecektir.

  • Yönetmelik’in Maddesinin birinci, üçüncü, dördüncü, beşinci, yedinci fıkraları değiştirilmiş, ikinci ve altıncı fıkraları yürürlükten kaldırılmış ve aynı maddeye fıkralar eklenmiştir. Üretim lisansı sahibi tüzel kişiler, lisanslı bir üretim tesisine bütünleşik elektrik depolama ünitesi kurabilecektir. Depolamalı elektrik üretim tesisi bünyesinde kurulan elektrik depolama ünitesi ile üretim tesisine bütünleşik elektrik depolama ünitesine şebekeden çekilip tekrar şebekeye verilen enerji, ilgili üretim tesisinin ürettiği enerji için verilen herhangi bir teşvik veya alım garantisi kapsamına girmeyecektir. Depolamalı elektrik üretim tesisi bünyesinde kurulan elektrik depolama ünitesi ile üretim tesisine bütünleşik elektrik depolama ünitesindeki kayıp enerji, ilgili üretim tesisinin ürettiği enerji için verilen herhangi bir teşvik veya alım garantisi kapsamına girmeyecek ve bu kapsamdaki kayıp enerji için herhangi bir bedel ödenmeyecektir.

Depolamalı elektrik üretim tesisi bünyesinde kurulan elektrik depolama ünitesi ile üretim tesisine bütünleşik elektrik depolama ünitesine şebekeden çekilip tekrar şebekeye verilen enerji, ilgili üretim tesisinin ürettiği enerji için verilen herhangi bir teşvik veya alım garantisi kapsamına girmeyecektir. Üretim ve depolama tesislerindeki kayıp enerji de teşvik veya alım garantisi kapsamında sayılmayacaktır.

  • Yönetmelik’in Maddesinin 9. fıkrasında ‘’Depolamalı elektrik üretim tesislerinde üretilen elektrik enerjisinin, iletim veya dağıtım sistemine elektrik depolama ünitesi üzerinden verilmesi zorunludur.’’ şeklinde düzenlenmiştir. Depolamalı elektrik üretim tesislerinin sekizinci fıkrada tanımlanan bağlantı şekline göre tesis edilmesi halinde sisteme verilen enerji, elektrik depolama ünitesi üzerinden sisteme verilmiş olarak kabul edilir. Bağlantı konfigürasyonlarına, ölçüm ve işletmede olma durumunun izlenmesine ilişkin bu madde hükmünün uygulanmasını sağlayacak şekilde ilgili şebeke işletmecisi tarafından gerekli tüm tedbirlerin de alınması zorunlu olacaktır. Bu madde kapsamında kurulan elektrik depolama ünitelerinden; ilgili mevzuat uyarınca gerekli şartları sağlayanlar yan hizmetlere, dengeleme birimi niteliğini haiz olanlar dengeleme güç piyasasına katılabileceklerdir.
  • Yine Elektrik Piyasasında Depolama Faaliyetleri Yönetmeliği’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik’de yer alan değişiklikle, üretim lisansı sahibi tüzel kişiler, lisanslı bir üretim tesisine bütünleşik elektrik depolama ünitesi kurarken söz konusu olan, depolama tesisinin üretim lisansındaki elektriksel kurulu güç miktarıyla sınırlı olacağı hükmü yürürlükten kaldırıldı.

SONUÇ  :

Değişiklikler uyarınca yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim tesisleri, rüzgâr, güneş, jeotermal, biyokütle, dalga, akıntı ve gel-git ile kanal tipi veya rezervuar alanı on beş kilometrekarenin altında olan hidroelektrik üretim tesislerini kapsamaktadır.

Piyasada faaliyet göstermek isteyen tüzel kişi, faaliyetine başlamadan önce; bu Yönetmelik kapsamındaki istisnalar hariç, her faaliyet için ve söz konusu faaliyetlerin birden fazla tesiste yürütülecek olması hâlinde, her tesis için ayrı lisans almak zorundadır. Bağlantı noktası ve tesisin fiziki durumuna göre, Kurul, birden fazla projeye konu üniteleri, tek bir ön lisans veya lisans kapsamında değerlendirebilecektir.

Depolamalı elektrik üretim tesisi bünyesindeki elektrik depolama ünitesi, üretim tesisine bütünleşik elektrik depolama ünitesi ile birden çok kaynaklı elektrik üretim tesislerinde kullanılan yardımcı kaynak ünitesi, ana kaynağa dayalı tesisin ünitesi olarak kabul edilir ve tesis tek bir ön lisans veya lisans kapsamında değerlendirilecektir.