Konu: Yürürlüğe Giren Nükleer Düzenleme Kanunu ile Elektrik Piyasası Kanunu’nda Yapılan Değişiklikler ve Alınan Yeni Tedbirler

Tarih: 17.03.2022

1. GİRİŞ

08 Mart 2022 tarihli ve 31772 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren, 7381 sayılı Nükleer Düzenleme Kanunu ile nükleer enerji ve iyonlaştırıcı radyasyona ilişkin faaliyetler üzerinde düzenleme, değerlendirme, yetkilendirme, denetleme faaliyetleri ve yaptırımları uygulayabilme yetkisini haiz Nükleer Düzenleme Kurumu’nun yetki, sorumlulukları ile nükleer zararlar hakkında hukuki sorumluluğu belirlenmiştir. 08 Mart 2022 tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanan Kanun, aynı gün yürürlüğe girmiştir. 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu’nda (‘’Kanun’’) yapılan değişikliklerle ise, tüketicilerin ve elektrik üretiminde yüksek maliyetli üretim tesislerinin desteklenmesine ilişkin tedbirler öngörülmüştür.

2. DEĞİŞİKLİKLER

I. Lisans Alınmadan Yürütülebilecek Üretim Faaliyetleri Kapsamında Elektrik Piyasası Kanunu’nda Yapılan Düzenlemeler

Elektrik Piyasası Kanunu’nun 14. Maddesinde şirket kurulmadan ve lisans alınmadan yürütülebilecek üretim faaliyetlerinin kapsamına ilişkin düzenlemeler yer almaktadır. Yapılan yeni düzenlemeler ile şirket kurulmadan ve lisans alınmadan yürütülebilecek üretim faaliyetinin kapsamı genişletilmiştir.

  • Elektrik Piyasası Kanunu’nun 14’üncü maddesinde ‘’Lisanssız yürütülebilecek faaliyetler’’ belirtilmiş olup, madde kapsamında yapılan değişiklikle 1. fıkranın (f) bendi kapsamında ‘’Elektrik aboneliği Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğüne veya sulama birliklerine ait tarımsal sulama amaçlı tesislerin elektrik ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla, kurulu gücü tarımsal sulama tesisinin bağlantı anlaşmasındaki sözleşme gücü, birden fazla tesis için tesislerin sözleşme güçleri toplamı ile sınırlı olmak koşuluyla Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü tarafından veya DSİ’nin izniyle sulama birlikleri tarafından kurulan ve işletilen yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim tesisi’’ şeklinde belirtilen muaf faaliyetlere, elektrik aboneliği sulama birliklerine ait tarımsal sulama amaçlı tesislerin elektrik ihtiyaçlarını karşılamak için Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü’nün izniyle kurulan ve işletilen yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim tesisleri de dahil edilmiştir.

 

  • Elektrik Piyasası Kanunu’nun 14’üncü maddesi kapsamında yapılan değişiklikle maddeye eklen (ğ) bendiyle sulama birliği ve Devlet Su İşleri’nin mülkiyetinde veya tasarrufunda bulunan taşınmazlar ile sulama birliklerinin işletme, bakım, onarım ve yönetim sorumluluğuna sahip olduğu diğer taşınmazlar üzerinde Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü’nün uygun görüşüyle bağlantı anlaşmasındaki sözleşme gücü ile sınırlı olarak kurulan ve sulama birlikleri tarafından işletilen yenilenebilir enerji üretim tesisleri şirket kurma ve lisans alma yükümlülüğünden muaf tutulan faaliyetler arasına dahil edilmiştir.
  • Elektrik Piyasası Kanunu’nun 14’üncü maddesinin birinci fıkrasının (g) bendinde Belediyeler ve bunların bağlı kuruluşları ile sanayi tesisleri ve tarımsal sulama amaçlı tesisler tarafından bağlantı anlaşmasındaki sözleşme gücünün iki katı ve diğer kişiler bağlantı anlaşmasındaki sözleşme gücü ile sınırlı olmak kaydıyla, yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim tesislerine lisans muafiyeti getirilmiş olup, (g) bendinde yapılan değişiklikle Belediye ve bunların bağlı kuruluşları ile sanayi tesisleri ve tarımsal sulama amaçlı tesislere  bağlantı anlaşmalarındaki sözleşme gücünün iki katına kadar yenilenebilir enerji kaynaklarına dayılı üretim tesisini şirket kurma ve lisans alma yükümlülüğü olmadan kurma muafiyeti tanınmıştır.
  • Elektrik Piyasası Kanunu’nun 14’üncü maddesine 8. Fıkra eklenmiş olup, eklenen 8. Fıkra ile, İl özel idaresi tarafından kurulan tüzel kişilerin, il özel idaresi tarafından işletilen basınçlı borulu sulama şebekesi veya klasik kanallı şebekeleri ile sadece sulama amacına hizmet eden şebekelerin su kaynakları üzerinde teknik imkan olması ve Devlet Su İşleri’nin uygun bulması şartıyla kuracakları enerji üretim tesisleri lisanssız yürütülebilecek faaliyetler kapsamına dahil edilmiştir.

2. Tarifeler ve Tüketicilerin Desteklenmesi Hususunda Yapılan Düzenlemeler

Elektrik Piyasası Kanunu’nun 17’nci maddesinde “Tarifeler ve tüketicilerin desteklenmesi” hususunda düzenlemeler yer almakta olup, Kanun’un 17’nci maddesine eklenen hüküm ile amaçlanan, maliyet artışlarına karşı tüketicilerin korunması veya arz güvenliğinin sağlanması amacıyla tüketicilerin veya elektrik üretiminde diğer üreticilerle makul olmayan maliyet farkı bulunan yüksek maliyetli üreticilerin, desteklenmesidir.

Elektrik Piyasası Kanunu’nun 17’nci maddesine eklenen hükümde;

“Ulusal veya uluslararası piyasalarda elektrik enerjisi üretimine girdi olan emtia fiyatlarının ve/veya kaynak maliyetleri arasındaki farkların makul olmayan artışları nedenleriyle, arz güvenliğinin ve/veya tüketicilerin korunması amacıyla elektrik enerjisinin üretim maliyetleri dikkate alınarak, her seferinde altı ayı geçmemek üzere, Kurum tarafından kaynak bazında tüketiciyi ve/veya maliyeti yüksek üretimi destekleme bedeli belirlenebilir. Bu bedel, üretim maliyeti düşük üreticiden karşılanarak arz güvenliğinin, maliyeti yüksek üretimin ve/veya tüketicilerin desteklenmesi amacıyla kullanılır. Uygulamaya ilişkin usul ve esaslar Bakanlığın uygun görüşü alınarak Kurum tarafından belirlenir.” şeklinde belirtilmiş olup, enerji piyasalarında gerçekleşen makul olmayan maliyet artışının olumsuz etkilerinin giderilmesi hedeflenmiştir.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın uygun görüşü alınarak Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu tarafından anılan hüküm kapsamında uygulamaya ilişkin usul ve esaslar belirlenecektir.

3. SONUÇ

Elektrik Piyasası Kanunu’nda yapılan yeni düzenlemeler ile şirket kurulmadan ve lisans alınmadan yürütülebilecek üretim faaliyetinin kapsamı genişletilmiş, tarifeler ve tüketicilerin desteklenmesi hususunda yeni düzenlemeler getirilmiştir. Kanun’da yapılan düzenlemeler ile amaçlanan, maliyet artışlarına karşı tüketicilerin korunması veya arz güvenliğinin sağlanması amacıyla tüketicilerin veya elektrik üretiminde diğer üreticilerle makul olmayan maliyet farkı bulunan yüksek maliyetli üreticilerin, desteklenmesidir. Usul ve esasların belirlenmesi amacıyla Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu ve Devlet Su İşleri tarafından gerekli düzenlemelerin yapılması gerekecektir.