Avrupa Birliği (“AB”) Parlamentosu 5 Ekim 2023 tarihinde yeşil aklamayla (greenwashing) mücadele etmeyi ve yatırımcılara yatırımlarının sürdürülebilir iş faaliyetleri ve teknolojilerin finansmanına uygun şekilde yönlendirildiğine dair güven sağlamayı amaçlayan yeni bir Avrupa Yeşil Tahvili (European Green Bond- “EuGB”) etiketinin kabul edilmesini onaylamıştır.
28 Şubat 2023 tarihinde, finansal yeşil aklamayı önlemek adına Avrupa “Yeşil Tahvil Standardı” için gereklilikler oluşturmak üzere bir anlaşmaya varmışlardı. Avrupa Birliği Komisyonu ilk olarak Temmuz 2021’de çevresel olarak sürdürülebilir tahviller için “Avrupa yeşil tahvili” (EuGB) teriminin kullanımını düzenleme önerisini sunmuştur. Düzenlemenin amacı, hangi finansal ürünlerin Avrupa yeşil tahvilleri olarak tanımlanabileceğini belirlemek olup, standartların tanımlanması finansal ürünler bakımından yeşil aklamayı önlemeye yardımcı olacaktır.
Hem Greenpeace gibi çevre örgütleri hem de Uluslararası Para Fonu gibi uluslararası finans kurumları tarafından standartların belirlenmesi talep edilmekteydi. 28 Şubat 2023 tarihinde, AB müzakerecileri, yatırımcıların AB yeşil hedefleriyle uyumlu tahvilleri daha iyi tanımlamalarını sağlayacak ve aynı zamanda yeşil tahvil piyasası hızla genişledikçe yeşil aklama riskini azaltacak kurallar üzerinde geçici bir anlaşmaya varmışlardı.
Yönetmelik ayrıca, Avrupa yeşil tahvillerinin çevre üzerinde olumlu bir etkisi olduğunu doğrulamakla görevli bağımsız hakemleri kaydetmek ve denetlemek için bir çerçeve oluşturmaktadır.
Kurallar ayrıca, çevresel olarak sürdürülebilir diğer tahvillerin ihraççıları için standartlaştırılmış bir şablon da içermektedir.
Komisyona göre, şablonun tahvil piyasasında genel yeşil aklama uygulamalarını engellemesi bekleniyor. Ancak Komisyon, şablonun kullanımının “tamamen gönüllü” olacağı belirtilmiştir.
AB milletvekilleri ayrıca AB’nin Yeşil Tahvil Standardı’nın uluslararası alanda kabul edilmesini beklemektedir.
Bununla birlikte, yeşil tahvil kavramı, tahvil satışından elde edilen gelirler AB Taksonomisi kapsamındaki faaliyetler için kullanıldığı sürece, çevreyi kirleten şirketlerin de yeşil tahvil ihraç etmelerine izin verdiğini savunan Reclaim Finance gibi bazı STK’lar tarafından eleştirilmiştir.
AB Parlamentosu tarafından 5 Ekim 2023 tarihinde kabul edilen yeni standart uyarınca, gönüllü EuGB tanımı kapsamında tahvil ihraç eden şirketlerin, tahvillerden elde edilen gelirlerin nasıl kullanılacağına ilişkin açıklamaların, yatırımların bu planlara nasıl katkı sağladığını raporlamanın yanı sıra yeşil bir geçiş planına bağlılık da dahil olmak üzere bir dizi katı yatırım ve şeffaflık kriterlerine uyması gerekecektir.
Yeşil tahvil ihraç hacmi, son birkaç yılda şirketler ve hükümetlerin çevresel sürdürülebilirlik ve geçiş girişimlerini finanse etmek için giderek daha fazla kullandıkları için artmaktadır.
Parlamento tarafından kabul edilen kurallar, 2023 Mart ayında EuGB standardını gönüllü olarak belirleyen ve aynı zamanda sürdürülebilirlikle bağlantılı tahviller ve EuGB tanımıyla düzenlenmeyen yeşil tahviller için gönüllü bir çerçeve içeren bir anlaşmanın ardından gelmiştir.
Üzerinde mutabakata varılan metin ayrıca, yeni tanımlama kapsamındaki tüm gelirlerin AB Taksonomisi ile uyumlu ekonomik faaliyetlere yatırılması gerekeceğini doğruladı, ancak %15’inin sınıflandırma gerekliliklerine uygun ekonomik faaliyetlere yatırılmasına olanak tanıyan esneklik eklemiştir. Henüz sınıflandırma kriterlerini oluşturmamış sektörler bakımından ise ihraççıların bu fonların nereye tahsis edileceğini açıkça belirtmesini gerektirmektedir.
İhraççılara yönelik gerekliliklere ek olarak, Parlamento tarafından kabul edilen kurallar, bir kayıt sistemi ve denetim çerçevesinin oluşturulması ve dış denetleyicilerin potansiyel çıkar çatışmalarını tanımlamasını, ele almasını ve açıklamasını zorunlu kılmak da dahil olmak üzere, yeşil tahvillerin dış denetçilerini düzenlemek için kurallar belirlemektedir.
Kuralların kabul edilmesi, iş dünyası için yeşil tahvil ihracatının ciddi bir başlangıcı olarak kabul edilmektedir. Avrupa Yeşil Tahvillerine yatırım yapmaya hazır olduğunu belirten yatırımcılar, bugünden itibaren iş dünyasının bu alandaki çalışmalarını geliştirmeye başlayacağını göstermektedir. Bu adımların amacı, Avrupa Yeşil Tahvillerinin Avrupa’nın sürdürülebilir bir ekonomiye geçişini desteklemesini sağlamaktır. AB üye ülkeleri ve Avrupa Parlamentosu, yürürlüğe girmesinden bir yıl sonra geçerli olacak olan düzenlemeye resmi onay vermek zorunda kalacaktır.