28/02/2024 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğ (“Tebliğ No: 2008-32/34”)’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (“Tebliğ No: 2024-32/69”) uyarınca 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğ’in 8. maddesinin dokuzuncu fıkrasının son cümlesinde değişiklik yapılmış ve yeni hükümler eklenmiştir. Söz konusu düzenleme kapsamında, geçmişe dönük döviz yükümlülüklerin bir kısmında dövizle ödeme esnekliği getirilmiştir.

Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğ’de (“32 Sayılı Karar”) Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (“Tebliğ”) Resmi Gazete’de yayımlandı. Söz konusu düzenleme ile 32 Sayılı Karar’ın 8’inci maddesinin dokuzuncu fıkrasının son cümlesinde değişiklik yapılmış olup aynı fıkraya 6 adet bent eklenmiştir.

Resmi Gazete’de yayımlanan Tebliğ uyarınca;

“28/2/2008 tarihli ve 26801 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğ (Tebliğ No: 2008-32/34)’in 8 inci maddesinin dokuzuncu fıkrasının son cümlesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve aynı fıkraya aşağıdaki bentler eklenmiştir.

‘Ancak söz konusu sözleşmelere ilişkin aşağıda belirtilen haller dışında kalan ödeme yükümlülüklerinin Türk parası cinsinden yerine getirilmesi ve kabul edilmesi zorunludur:’

a- 19/4/2022 tarihinden önce akdedilen menkul satış sözleşmelerinin ifası kapsamında 19/4/2022 tarihli ve 31814 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğ (Tebliğ No: 2008-32/34)’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Tebliğ No: 2022-32/66)’in yürürlük tarihi öncesinde dolaşıma girmiş bulunan döviz cinsinden kıymetli evraklar kapsamındaki ödemeler.

b-19/4/2022 tarihinden önce düzenlenmiş faturalar kapsamındaki ödemeler.

– Borsa İstanbul A.Ş. Kıymetli Madenler ve Kıymetli Taşlar Piyasasında döviz cinsinden gerçekleştirilen kıymetli maden ve kıymetli taş alım satım işlemleri ile bu işlemlerin takası kapsamındaki ödeme yükümlülükleri.

c- 8/12/2004 tarihli ve 25664 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Dış Ticaret Sermaye Şirketi Statüsüne İlişkin Tebliğ (İhracat: 2004/12) ve 2/7/2004 tarihli ve 25510 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Sektörel Dış Ticaret Şirketleri Statüsüne İlişkin Tebliğ (İhracat: 2004/4) kapsamında, aracılı ihracat sözleşmesine dayanarak Dış Ticaret Sermaye Şirketleri (DTSŞ) veya Sektörel Dış Ticaret Şirketleri (SDTŞ) üzerinden gerçekleştirilecek ihracatlar ile 17/8/2022 tarihli ve 5973 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile yürürlüğe konulan İhracat Destekleri Hakkında Karar kapsamındaki İhracat Konsorsiyumu ve 24/8/2022 tarihli ve 5986 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile yürürlüğe konulan E-İhracat Destekleri Hakkında Karar kapsamındaki E-İhracat Konsorsiyumu statüsüne sahip şirketler üzerinden aracılı ihracat sözleşmesine dayanarak gerçekleştirilecek ihracatlara yönelik menkul satış sözleşmeleri kapsamındaki ödeme yükümlülükleri.

d- Gümrük beyannamesine tabi tutulan ihrakiye satış ve teslimi dahil 27/10/1999 tarihli ve 4458 sayılı Gümrük Kanunundaki transit ve gümrük antrepo rejimleri ile geçici depolama ve serbest bölge hükümlerinin uygulandığı malların teslimine ilişkin akdedilen menkul satış sözleşmeleri kapsamındaki ödeme yükümlülükleri.

e- Serbest bölgede faaliyet gösteren firmalar ile dış ticaret işlemleri kapsamında yapılan menkul satış sözleşmesine konu malların teslimine ilişkin ödeme yükümlülükleri.”

Değişiklik yapılan 32 Sayılı Karar’ın 8.maddesinin 9.fıkrasında Türkiye’de yerleşik kişilerin kendi aralarında akdedecekleri; taşıt satış sözleşmeleri dışında kalan menkul satış sözleşmelerinde sözleşme bedelini ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülüklerini döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştırmalarının mümkün olduğu düzenlenmiştir.

Ancak 19/04/2022 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 2022-32/66 No’lu “Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğ ’de Değişiklik Yapılmasına Dair” Tebliğ ile söz konusu maddenin sonuna “Ancak sözleşme konusu ödeme yükümlülüklerinin Türk parası cinsinden yerine getirilmesi ve kabul edilmesi zorunludur.” cümlesi eklenmiştir.

28/02/2024 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan Tebliğ uyarınca işbu fıkranın son cümlesinde yapılan değişiklik ile söz konusu sözleşmelere ilişkin tüm ödemelerin Türk Lirası cinsinden yerine getirilmesi ve kabul edilmesinin zorunluluğu vurgulanırken Tebliğ’de belirtilen 6 maddelik durumda ise geçmişe dönük yükümlülüklerin döviz ile yerine getirilebileceği belirtilmiştir.

Böylece Tebliğ kapsamında, 32 Sayılı Karar’ın “döviz cinsi ve dövize endeksli sözleşmelerde döviz ile ödeme yapılamamasına dair” hükümlerine, eklenen bentlerdeki hallerle sınırlı kalmak üzere, geçmişe dönük döviz yükümlülüklerinde dövizle ödeme esnekliği getirilmiştir.

Bu kapsamda, yapılan düzenleme uyarınca;

19/04/2022 tarihinden önce akdedilen menkul satış sözleşmelerinin ifası kapsamında 19/04/2022’den önce dolaşıma girmiş Döviz cinsinden kıymetli evraklarda, 19/04/2022 tarihinden önce düzenlenmiş faturalarda ve borsada döviz cinsinden gerçekleştirilen kıymetli maden alım-satım işlemlerinde 21/04/2022 tarihinden itibaren döviz cinsinden ödeme yapılabilecektir.

Ancak Dış Ticaret Sermaye Şirketleri üzerinden gerçekleştirilecek ihracatlar, transit ve gümrük antrepolar ve geçici depolama alanlarının ödeme yükümlülükleri ile serbest ticaret bölgesinde faaliyet gösteren firmaların mal teslimi alanlarında dövizle ödeme ise 28.02.2024 tarihinden itibaren mümkün olacaktır.