Avrupa Parlamentosu ve Avrupa Konseyi, Avrupa Birliği’nde (“AB”) artan ambalaj atıklarını ele almayı ve tüm ambalajların 2030 yılına kadar tamamen geri dönüştürülebilir olması hedefi de dahil olmak üzere döngüsel ekonomiyi güçlendirmeyi amaçlayan yeni sürdürülebilir ambalajlama kuralları üzerinde geçici bir anlaşmaya vardıklarını duyurmuşlardır.
Yeni önlemler, AB’de kullanılan ambalajları daha güvenli ve sürdürülebilir hale getirmeyi amaçlamaktadır. Kurallar, tüm ambalajların geri dönüştürülebilir olmasını, zararlı maddelerin varlığını en aza indirmeyi, gereksiz ambalajı azaltmayı, geri dönüştürülmüş içeriğin kullanımını artırmayı ve toplama ve geri dönüşümü iyileştirmeyi hedeflemektedir.
Anlaşma, Avrupa Komisyonu’nun Kasım 2022’de AB’nin ambalaj ve ambalaj atıklarına ilişkin düzenlemesini güncellemeye yönelik teklifinin ardından gelmiştir. Avrupa Komisyonu, o dönemde ambalaj atıklarının Avrupa’da kişi başına yıllık 180 kg’a ulaştığını ve herhangi bir önlem alınmadığı takdirde bu rakamın 2030 yılına kadar %19 daha artacağını ve plastik ambalaj atıklarının %46 artacağını belirtmişti.
Daha az ambalaj ve belirli ambalaj formatlarının sınırlanması
Ambalaj, AB’de kullanılan plastiğin yüzde 40’ını, kağıdın ise yüzde 50’sini oluşturmakta olup, Üye Devletler için yeniden kullanım ve geri dönüşüm yoluyla 2030’a kadar %5, 2035’e kadar %10 ve 2040’a kadar %15’e ulaşan ambalaj azaltma hedeflerini içeriyor ve plastik atık miktarının azaltılmasını zorunlu kılmaktadır.
Yeni düzenleme ayrıca işlenmemiş taze meyve ve sebzelerin ambalajları ile kafelerde ve restoranlarda yiyecek ve içeceklerin ambalajları da dahil olmak üzere bazı tek kullanımlık plastik ambalaj formatlarının yasaklanmasını öngörürken, alkollü ve alkolsüz içecekler ile taşıma ve satış ambalajları gibi sektörlere yeniden kullanılabilir ambalajlar için hedefler belirlemeyi de içermektedir.
Yeni yasaya göre ek olarak, yeniden kullanım ve geri dönüşüm hedefleri, Üye Devletler’in en az %90’ının tek kullanımlık plastik şişe ve metal içecek kaplarını ayrı toplama yoluyla geri kazanımını sağlamak için depozito iade sistemlerinin kurulması gereğini içerecektir. Ayrıca, gıda paket servis işletmelerinin müşterilere, içecek veya hazır yiyeceklerle doldurulacak kendi kaplarını getirme seçeneğini ek bir ücret talep etmeksizin sunma zorunluluğu ve 2030 yılına kadar gıda paket servis işletmelerinin ürünlerinin %10’unu yeniden kullanılabilir ambalaj formatında sunma yükümlülüğü bulunmaktadır.
Komisyonun ilk önerisinden anlaşılan metindeki önemli güncellemeler arasında, plastik ambalaj kurallarındaki minimum geri dönüştürülmüş içerik gereksiniminde bir gevşeme bulunmaktadır. Bu gevşeme, kompostlanabilir plastik ambalajları ve ambalajın plastik bileşeninin ambalajın toplam ağırlığının %5’inden azını temsil ettiği ambalajları muaf tutmayı içermektedir. Ayrıca, gıda temaslı ambalajlarda PFAS (perflorlu ve poliflorlu alkil maddeler) kullanımının yasaklanması da öngörülmektedir.
Sonraki adımlar
Geçici anlaşmaya varılmış olup, yasa tasarısının resmi olarak kabul edilmesi için Avrupa Parlamentosu ve Avrupa Konseyi’nin anlaşmayı resmen onaylaması gerekmektedir.