Amerika Birleşik Devletleri (“ABD”) Hükümeti 31 Ağustos 2023 tarihinde, elektrikli araçlara geçişi desteklemeyi amaçlayan, otomotiv üreticilerinin fabrikaları elektrikli araç üretecek şekilde dönüştürmelerine yardımcı olacak 10 milyar Dolar kredi ve 2 milyar Dolar hibe olmak üzere 15 milyar Doların üzerinde bir finansman paketini duyurmuştur.
Yeni programa başvuranlar için temel kriterler arasında üretim tesislerindeki işlerin, ücretlerin ve sosyal hakların korunması ve idarenin yatırımları dezavantajlı topluluklara yönlendirme girişimlerini destekleyen projeler yer almaktadır.
ABD Enerji Bakanlığı (Department of Energy- “DOE”) tarafından başlatılan yeni finansman programları, temiz mobiliteye geçişi hızlandırmayı amaçlayan yönetimin bir dizi girişiminin en sonuncusu olarak dikkat çekmektedir.
Başkan Biden, 2021 yılında imzalanan bir başkanlık kararnamesi ile ABD’deki yeni araç satışlarının yarısının 2030 yılına kadar sıfır emisyonlu araçlardan oluşmasını zorunlu kılan bir yürütme emri imzalamıştı. Ayrıca yönetimin İki Taraflı Altyapı Yasası (Bipartisan Infrastructure Law- “BIL”) ve Enflasyon Azaltım Yasası (Inflation Reduction Act- “IRA”) kapsamında elektrikli araç (“EV”) ve batarya üretimi ile elektrikli araç şarj altyapısının genişletilmesini desteklemek için milyarlarca dolarlık yatırım, hibe ve vergi kredileri ayırmaktadır.
ABD’de iklim değişikliğiyle mücadele politikalarının dahil edildiği IRA’nın kabul edilmesiyle, ABD, 2030 yılına kadar karbon emisyonlarını önemli ölçüde azaltmayı ve bunu yaparken de yeşil teknolojisini güçlendirmeyi amaçlamaktadır. IRA, emisyon azaltımı, temiz enerji ürünleri üretimi ve çevresel adalet girişimleri için 369 milyar dolarlık fon sağlanmaktadır.
IRA yerli üretim kapasitesine yapılan yatırımları hızlandırmayı, kritik malzemelerin yurt içinden veya serbest ticaret ortaklarından tedarik edilmesini teşvik etmeyi ve karbon tutma, depolama ve temiz hidrojen gibi önde gelen teknolojilerin Ar-Ge ve ticarileştirilmesini hızlı bir şekilde başlatmayı amaçlamaktadır.
Ayrıca, finansmanı doğrudan çevresel adalet önceliklerine tahsis etmekte olup birçok fon akışının alıcılarının eşitlik etkilerini göstermelerini gerektirir. Yasanın iklim hükümlerinin, ülkenin karbon emisyonlarını 2030 yılına kadar yaklaşık olarak %40 oranında azaltması beklenmektedir.
IRA ile ABD’de üretilen elektrikli araç, güneş paneli, pil üretimi başta olmak üzere yeşil teknoloji geliştirenlere yönelik vergi indirimi ve sübvansiyona karar verilmiştir.
BIL ise ulaşım sektörüne tarihi yatırımlar yaparak, kamu güvenliğini ve iklim direncini iyileştirmek, ülke genelinde istihdam yaratmak ve daha adil bir gelecek sağlamayı amaçlayan yasadır. 15 Kasım 2021’de Başkan Biden tarafından imzalanarak yürürlüğe giren BIL, 2022’den 2026’ya kadar mali yıllarda, yollar, köprüler ve toplu taşıma, su altyapısı, dayanıklılık ve geniş bant dahil olmak üzere altyapıya yönelik yeni Federal yatırım için 550 milyar dolar sağlamaktadır.
BIL, kara ulaşım ağının iyileştirilmesi (284 milyar dolar) ve toplumun temel altyapısının (266 milyar dolar) iyileştirilmesi arasında bölünmüş, önümüzdeki beş yıl boyunca yapılacak 550 milyar $’lık yeni harcama dahil olmak üzere, on yıl boyunca toplam fon olarak tahmini 1,2 trilyon dolar tahsis etmektedir.
Yasa, bir dizi konu için finansman içermekte olup, yasanın iki ana kategorisindeki ulaşım (yollar ve köprüler; yolcu ve yük demiryolu;
havaalanları, limanlar ve su yolları; toplu taşıma; elektrikli araçlar; güvenlik ve toplulukları yeniden birbirine bağlama dahil) ve çekirdek altyapı (elektrik şebekesi, geniş bant, su, çevresel esneklik ve çevresel iyileştirme) bulunmaktadır.
Yeni DOE kredi programı, yüksek kaliteli işleri koruyan otomotiv üretimi dönüşüm projeleri için, DOE’nin Kredi Programları Ofisi’nin (Loan Programs Office- “LPO”) Gelişmiş Teknoloji Araçları Üretimi (Advanced Technology Vehicles Manufacturing- “ATVM”) Kredi Programı kapsamında, en fazla 10 milyar dolar sağlayacaktır.
ATVM kriterlerinin yanı sıra finanse edilen projeler için dikkate alınacak hususlar, mevcut çalışanların korunması, yüksek ücretler ve avantajlar sağlama, işyeri hakları ve tesislerin yeni tesisler tamamlanana kadar açık kalma taahhütlerini içerecektir.
Mevcut bir fabrikayı dönüştüren projeler için değerlendirme faktörleri, yerel ekonomiye katkı, istihdam geçmişi, beklenen istihdam ve tesis süresini içerecektir. Şu anda endüstrilerinde en yüksek ücretleri ödeyen ve ücret dışı tazminat avantajları ve yan haklar sunan başvuru sahipleri öncelikli olarak değerlendirilecektir.
BIL tarafından finanse edilen 2 milyar dolarlık hibe programı, verimli hibrit, plug-in elektrikli hibritin yerli üretimi için maliyet paylaşımlı hibeler yoluyla hafif, orta ve ağır hizmet tipi elektrikli araç ve parça imalatının genişletilmesini destekleyecektir.
Program, üretim işçileri için yüksek ücretlere ve toplu iş sözleşmelerini sürdürmeye taahhüt eden projelere öncelik verecektir. Seçilen projeler aynı zamanda yönetimin “Justice40 Girişimi”ne katkıda bulunacaktır.
Justice40 Girişimi, belirli federal yatırımlardan elde edilen genel faydaların en az yüzde %40’ının dezavantajlı topluluklara sağlanmasına yönelik bir hükümet girişimidir. Böylelikle temiz enerji yatırımı faydalarının %40’ını dezavantajlı toplumlara ve iklim değişikliğinin en kötü etkilerini yaşayan kesimlere yönlendirmeyi hedeflemektedir.
Kredi ve hibe programlarının yanı sıra yönetim, ayrıca elektrikli araçlar ve şebeke depolama için gelişmiş bataryaların ve batarya malzemelerinin üretimini artırmak için 3.5 milyar dolarlık yatırım yapmayı planladığı da duyurulmuştur.
ABD Enerji Bakanı Jennifer M. Granholm konuya ilişkin, “Bugünün duyuruları, Başkan Biden’ın geleceğin araçlarını inşa etmenin aynı zamanda içten yanmalı motordan uzaklaşma süreciyle mücadele eden toplumlara yardım etmenin gerekliliğini anladığını göstermektedir.” şeklinde ifade etmiş olup, yeni finansman programlarını duyuran Beyaz Saray açıklamasında Başkan Biden ise finansman paketinin temiz enerji ekonomisi inşa etmek, otomotiv şirketleri ve sendikalı işçiler için bir fırsat sağlayabileceğini ve istihdamı artırmaya yardımcı olacağını belirtmiştir.