Avrupa Birliği (“AB”) Parlamentosu, yalnızca karbon dengelemesine dayalı yeşil iddiaların yasaklanması önerisinde bulunmuştur.
Avrupa Parlamentosu’ndaki milletvekilleri, tüketicileri yeşil aklamadan korumayı amaçlayan, şirketlerin çevresel iddialarını ve etiketlerini kanıtlamalarını ve doğrulamalarını gerektiren yeni önerilen kuralların kabul edilmesini 544’e karşı 18 oyla onaylamıştır.
Yeni kurallar, Parlamentonun Mart 2023’te yayınlanan AB Komisyonu tarafından önerilen Mart 2023’te önerilen “Yeşil İddialar Direktifi” nin (Green Claims Directive) yayınlanmasının ardından geldi.
Avrupa Komisyonu 22 Mart 2023 Çarşamba günü tüketicileri yeşil aklamadan korumayı amaçlayan, şirketlerin çevresel iddialarını ve etiketlerini doğrulamalarını ve doğrulamalarını gerektiren yeni bir kurallar dizisi olan önerilen Yeşil İddialar Direktifi’ni açıklamıştır.
Yeşil İddialar Direktifi önerisine göre, tüketiciler daha fazla netliğe, ürünlerin ve hizmetlerin sürdürülebilirliğine ve yeşilliğine dair daha güçlü bir güvenceye ve çevre dostu ürün ve hizmetleri seçmek için daha kaliteli bilgiye sahip olacaklardır.
Komisyon, kurallar kapsamında 10’dan az çalışanı ve 2 milyon Euro’dan az cirosu olan küçük şirketlerin ilk aşamada yeni tekliflerin yükümlülüklerinden muaf tutulacağını belirtmiştir.
Bu bağlamda, yeni kurallar, işletmelerin yeşil iddialarını kanıtlaması, iletmesi ve doğrulaması için asgari gereklilikler önermektedir.
Teklife göre şirketler, bağımsız olarak doğrulanması ve bilimsel kanıtlarla kanıtlanması gerekecek olan gönüllü çevre iddialarının güvenilirliğini sağlamak zorunda kalacak olup, şirketlerden, ürünleriyle ilgili çevresel etkileri ve olası ödünleşimleri belirlemeleri istenecektir.
Kurallar aynı zamanda özel çevre etiketlerinin çoğalmasını da ele almayı amaçlamaktadır. Komisyona göre, şu anda kullanımda olan en az 230 farklı yeşil etiket tüketicinin kafa karışıklığına ve güvensizliğine yol açmakta olup, yeni kurallara göre, AB seviyesinde geliştirilmedikçe yeni etiketleme şemalarına izin verilmeyecek ve yeni şemalar yalnızca mevcut olanlardan daha fazla çevresel çaba göstermeleri durumunda onaylanacaktır.
Komisyon, yeni kuralların tüketiciler için güvenilir ve doğrulanabilir bilgi ihtiyacını ele almayı amaçladığını, AB’deki şirketlerin yeşil iddialarının yarısından fazlasının belirsiz veya yanıltıcı olduğunu ve %40’ının tamamen asılsız olduğunu tespit eden son çalışmasıyla vurgulandığını belirtmiştir.
Avrupa Komisyonu’nun tüketicilerin daha bilinçli seçimler yapma ve ekolojik geçişte aktif rol oynama yetkisine sahip olmasını sağlamaya ilişkin taahhüdünün ardından direktif önerisi kapsamında çevresel, ekonomik etkilerin, şirketlerin itibarının korunması konusunu da yakından ilgilendiren bir düzenlemedir.
İlaveten Komisyon teklifleri, işletmelerin yeşil iddialarını kanıtlaması, iletmesi ve doğrulaması için asgari gereklilikleri ortaya koymaktadır. Önerilere göre, şirketlerden bağımsız olarak doğrulanması ve kanıtlanması gereken gönüllü çevresel iddialarının güvenilirliğini sağlamaları istenecek, ayrıca şirketlerden ürünleriyle ilgili çevresel etkileri ve olası etkileri belirlemeleri beklenecektir.
AB Parlamentosu tarafından önerilen yeni gerekliliklerden biri, yalnızca karbon denkleştirme planlarına dayanan “karbon veya iklim nötrlüğü” gibi yeşil iddiaların yasaklanmasını kurallara dahil etmektir.
Parlamentonun konumu ayrıca, bu tür iddiaların sayısallaştırılmış ve bilime dayalı hedeflerle desteklenmesi ve somut hedefler, bütçe ve kaynak tahsisi ile desteklenen “bu gelecekteki çevresel performansı elde etmek için ayrıntılı ve gerçekçi bir uygulama planı” içermesi gerekliliğini de ekliyor.
Komisyonun önerisi, diğerlerinin yanı sıra ayrıntılı kanıt sunmadan “çevre dostu”, “karbon nötr” ve “yeşil” gibi jenerik iddiaların yasaklanmasını da içeriyor. Parlamentonun değişiklikleri, genel iddialar listesine “doğal”, “hayvan dostu”, “zulüm içermeyen”, “sürdürülebilir ”, “ormansızlaştırma içermeyen”, “plastik nötr” ve “plastik içermeyen” dahil olmak üzere birkaç öğe eklemektedir.
Önerilen düzenleme ayrıca, dayanıksız ve çabuk bozulan ürün tasarım özelliklerini yasaklamanın yanı sıra, iddiaları yasaklamanın yanı sıra, “sınırlı bir kullanım ömrüne sahip bir ürünü erken eskiyecek veya işlevsiz hale gelecek şekilde kasıtlı olarak planlamak veya tasarlamak” için kurallar içerir. Parlamento, tüketiciyi onarım kısıtlamaları konusunda bilgilendirmek ürünlerin belirli bir dayanıklılığa sahip olması, olmaması veya onarımın mümkün olmadığı durumlarda onarılabilir olarak sunulması için bir gereklilik eklemiştir.
Parlamentodaki oylama, AB Konseyi’nin bu ayın başlarında yeni yönergeyle ilgili kendi müzakere pozisyonunu kabul etmesinin ardından geldi. AB Parlamentosu tarafından yapılan açıklamaya göre, her iki pozisyonun da kabul edilmesiyle yeni kurallarla ilgili müzakereler yakında başlayacaktır.