Avrupa Parlamentosu “çevre dostu” veya “iklime zarar vermeyen” gibi kanıtlanmamış jenerik ürün iddialarının kullanımı veya bir ürünün pazarlanması da dahil olmak üzere bir dizi ticari uygulamayı yasaklayan yeni bir yeşil aklama (greenwashing) karşıtı yasayı kabul etmiştir.
Bu anlaşma, Mart 2022’de Avrupa Komisyonu tarafından tüketiciyi haksız ticari uygulamalardan korumayı ve ürünler hakkında tüketicilere bilgi sağlamayı amaçlayan mevcut Avrupa Birliği (“AB”) kurallarını değiştirmeyi amaçlayan bir dizi önerinin yayımlanmasının ardından gelmiştir.
Komisyonun yapmış olduğu bir araştırma kapsamında, AB’deki şirketlerin yaptığı yeşil iddiaların yarısından fazlasının belirsiz veya yanıltıcı olduğunu, %40’ının ise tamamen dayanaksız olduğunu ortaya koyulmuştur.
Yeni yasa tasarısının önemli yönleri, ürün etiketlerini daha açık hale getirmeyi amaçlayan kuralları içermekte ve bu kurallar, kanıt olmadan desteklenmeyen genel çevresel iddiaların kullanımını yasaklamaktadır. Sürdürülebilirlik etiketleri kapsamında bu etiketlerin yalnızca resmi sertifikasyon şemalarına dayalı olması veya kamusal otoriteler tarafından oluşturulması halinde kullanımına izin vermektedir.
Yasa ayrıca, bir ürünün çevreye nötr, azaltılmış veya olumlu bir etkisi olduğunu belirten dengeleme şemalarına dayalı iddiaların kullanımını da yasaklamaktadır.
Yeni yasa ayrıca ürün dayanıklılığına odaklanan kuralları içermekte ve ürünlerle ilgili garanti bilgilerinin daha görünür olmasını gerektirmektedir. İlaveten, uzatılmış garanti süresine sahip ürünlere ilişkin uyumlu bir etiket oluşturulmasını ve herhangi bir dayanağı bulunmayan dayanıklılık iddialarını, tüketim malzemelerini gereğinden daha erken değiştirmeye yönlendiren uyarıları veya tamir edilebilir olmayan ürünleri tamir edilebilir gibi sunulmasını yasaklamaktadır.
Bu bağlamda yeni yasa kapsamında,
- Genel çevresel iddialar ve diğer yanıltıcı ürün bilgileri yasaklanacak,
- Sadece onaylı sertifikasyon şemalarına dayalı veya kamusal otoriteler tarafından oluşturulan sürdürülebilirlik etiketlerine izin verilecek,
- Garanti bilgileri daha görünür olacak ve yeni bir garanti uzatma etiketi tanıtılacaktır.
Bu aşamada yeni yasa tasarısının Avrupa Parlamentosu ile Eylül ayında öneriler konusunda geçici bir anlaşma sağlayan Avrupa Konseyi tarafından onaylanması gerekmektedir. Yasa tasarısı onaylanması akabinde AB Resmi Gazetesi’nde yayımlanacak ve daha sonra, üye devletlerin kuralları ulusal hukuka entegre etmek için 2 yıl süresi olacaktır.
Yeni yasanın yanı sıra, Avrupa Komisyonu ayrıca tüketicileri yeşil aklamadan korumayı amaçlayan “Yeşil İddialar Direktifi’ni (Green Claims Directive) önermiş olup bu direktif aracılığı ile şirketlerin çevresel iddialarını ve etiketlerini doğrulamalarını ve belgelemelerini gerektiren yeni bir kural setinin oluşturulması amaçlanmaktadır. Yeni yasanın, Yeşil İddialar Direktifi ile birlikte çalışması amaçlanmaktadır. Yeşil İddialar Direktifi kapsam açısından da daha spesifik olacak ve çevresel iddiaları kullanma koşullarını daha ayrıntılı olarak detaylandıracaktır.