Avrupa Birliği (“AB”) Komisyonu 14 Eylül 2023 tarihinde AB’de sunulan tüm finansal ürünler için, bu ürünler herhangi bir sürdürülebilirlik iddiasında bulunmasa bile, sürdürülebilirlikle ilgili açıklama gerekliliklerinin getirilmesine ilişkin geri bildirim isteyen sorular da dahil olmak üzere, sürdürülebilir mali açıklama uygulamalarına ilişkin bir istişarenin başlatıldığını duyurmuştur.

AB Komisyonu’nun başlatmış olduğu istişare, finansal piyasa katılımcılarının, özellikle varlık yöneticilerinin, sürdürülebilirlik risklerinin entegrasyonu ve olumsuz sürdürülebilirlik etkilerinin süreçlerinde nasıl iletişim kurmaları gerektiğini ve finansal ürünlerle ilgili sürdürülebilirlikle ilgili bilgi sunmalarını düzenleyen Sürdürülebilir Finansal Açıklama Yönetmeliği’ne (Sustainable Finance Disclosure Regulation-“SFDR”) odaklanmaktadır.

SFDR, finansal aktörler arasında sürdürülebilirlik konularının şeffaflığını artırmaya yönelik, bir AB mevzuatıdır.

Bu düzenleme de AB’nin sürdürülebilir büyümeye doğru ilerleme ve Avrupa Yeşil Mutabakatı doğrultusunda 2050 yılına kadar net sıfır emisyona ulaşma yönündeki daha geniş kapsamlı yasama çabasının bir parçasıdır.

SFDR’nin amacı;

  • Kurumsal varlık sahiplerinin ve diğer müşterilerin, finansal ürünlerin ve firmaların sürdürülebilirlik karakteristiklerini anlayabilmeleri, karşılaştırabilmeleri ve izleyebilmeleri için bildirimleri iyileştirmek,
  • Avrupa Birliği’ndeki şirketlerin Avrupa dışındaki ülkeler ile adil olmayan bir rekabet içine girmemelerini sağlamak için şartları eşitlemektir.
  • Yeşil aklamayı önlemek olup, düzenleme, 10 Mart 2021’den itibaren geçerli olup, finansal ürünler ve finansal kuruluşlar için kapsamlı bir raporlama çerçevesi oluşturarak kurumsal açıklamaları tamamlar.

SFDR’nin birinci düzeyi Mart 2021’den itibaren geçerlidir. AB içindeki finans kuruluşlarının ESG ile ilgili faaliyetler hakkında ilkelere dayalı açıklamalar yapmasını gerektirmektedir.

SFDR’nin 2. düzeyi, Ocak 2023’ten beri geçerli olup, finansal kuruluşların;

  • Kurum düzeyinde Başlıca Olumsuz Etkiler (Principle Adverse Impact – PAI’ler)
  • Raporlama şablonu ve göstergeleri; Madde 8 ve 9 ürünleri için zorunlu Sözleşme Öncesi / Periyodik şablonları açıklamasını zorunlu kılar.

Faaliyetler, özelliklerine ve sürdürülebilirlik seviyelerine bağlı olarak SFDR’nin 6, 8 veya 9. Maddeleri altında sınıflandırılacak olup, SFDR kapsamında fonlar aşağıdaki şekilde tanımlanmıştır;

  • Madde 6: Yatırım sürecinde sürdürülebilirlik kapsamı veya ESG riski dikkate alınmayan fonlar (GRİ FON)
  • Madde 8: ESG riskleri ve iyi yönetişim uygulamalarını dahil ederken çevresel veya sosyal özellikleri teşvik eden fonlar (AÇIK YEŞİL FON)
  • Madde 9: Hedefleri olarak belirli sürdürülebilir hedefleri hedefleyen fonlar (KOYU YEŞİL FON)

Açıklanacak bilgiler, bu özelliklerin nasıl karşılandığına ve bu özellikleri sağlamak için metriklerin tanımlanıp tanımlanmadığına ilişkin bilgilere ilişkin şeffaflık kriterlerini içerecektir.

Madde 8 ve 9 kapsamında yapılan tanımlamalar yeterince açık ve anlaşılır olmadığından, Avrupa Menkul Kıymetler ve Piyasalar Otoritesi (The European Securities and Markets Authority – ESMA) yöneticilerin bu maddeler kapsamında tutarsız bir şekilde açıklama yapılmasına yol açabilecek 8. ve 9. maddelere tabi ürün türlerinin farklı anlaşılması sorununun üstesinden gelmek için tanımların netleştirilmesine öncelik vermektedir.

Ayrıca, Madde 8 ve 9 fonları, net göstergeler olmadığından, belirli sosyal hedeflere sahip olmaması durumuna karşı, bir Sosyal Taksonominin oluşturulması yatırımcılara büyük ölçüde yardımcı olacak ve tutarlılığı artıracaktır.

SFDR’nin en önemli gereksinimlerinden biri ve varlık yöneticileri için en zorlayıcı olan, yatırım kararlarının çevre, iklim, sosyal ve çalışan konuları, insan haklarına saygı, yolsuzlukla mücadele ve rüşvetle mücadele gibi geniş bir sürdürülebilirlik faktörleri üzerindeki PAI’ler hakkında rapor verilmesidir.

İstişare, SFDR’nin sürdürülebilirlik iddiaları bulunan ürünlerin “bu iddiaları desteklemek ve yeşil aklama ile mücadele etmek için bilgi açıklamasını gerektirmek üzere tasarlandığını” açıklarken, bu gereksinimlerin “sürdürülebilirlik düşüncelerini içeren ürünlere ek bir yük getirilmesi olarak görülebileceğini” belirtmektedir. Tüm ürünlerin “ilişkili sürdürülebilirlik iddiaları gözetilmeksizin” aynı açıklama gereksinimlerine sahip olup olmaması gerektiğini istişare etmektedir.

İstişare, bu adımın aynı zamanda sürdürülebilirlik iddiasında bulunmayan ürünler için bile ürünlerin sürdürülebilirlik performansını anlamalarına izin verme faydasına sahip olabileceğini belirtmektedir.

İstişare, tüm finansal ürünler için hangi açıklama gereksinimlerinin düşünülmesi gerektiğini incelemekte olup bu gereksinimler arasında taksonomi ile ilgili açıklamalar, katılım stratejileri, dışlamalar ve ESG ile ilgili bilgilerin yatırım sürecinde nasıl kullanıldığına dair bilgiler yer almaktadır.

Potansiyel açıklama gereksinimi değişikliklerinin yanı sıra, mevcut SFDR düzenlemelerinin mevcut işleyişi hakkında sorular ve “Madde 8 ve 9” kategorilerinin ötesinde sürdürülebilir finansal ürünler için daha “kesin kriterlere dayalı daha hassas bir AB düzeyi ürün sınıflandırma sistemi geliştirme” hakkında sorular içeren AB Komisyonu’nun istişare de yer almaktadır.

SFDR’nin uygulanmasına yönelik istişare, 15 Aralık 2023 tarihinde son bulacaktır.